________________ पा. विमानाचाररचितवृत्तिसाहिते अष्टमः सर्गः 247 इन्द्रे विष्णुता जयनशीलता, निविडम् भादमेवा अबास्थित अभूत् / सूर्यस्य सूरः, चन्द्रस्य राजा, इन्द्रस्य जिष्णुरिति पर्यायः बत्तद्धास्वाभिप्रायेणान्वर्थः, तद्भावग्यामरदचनृपे गादतया अभूत्, सूर्यादीनां सूरवादयोऽमरदत्तनृपे ततोऽपि गाढतया अभूदिति अमरदत्त एव जगति सूरता राजताः जिष्णुता च सति बभूव, नान्य इति सारार्थः / सूर्यायपेक्षयाऽप्यधिक प्रतापादिसम्पन्नः स इति यावत् // 15 // રાજા અમરદત્ત પૃથ્વીનું પાલન કરતો છતે સૂર્યમાં જ સૂર પ્રયોગ હતું. શાંઘકામાં નહિં (કેમકે કોઈ આંધો ન હતો ) ચંદ્રમાં જ રાજશબ્દનો પ્રયોગ હતો. (કેમકે કોઈ પણ રાજા ન હતો ) જિષણ શબ્દનો પ્રયોગ ઘનિષ્ટ પ્રયોગ ઈન્દમાં જ હતા (કેમકે બીજો કોઈ જય પામે એવો ન હત) અમરદત્ત બધાને પરાજિત કર્યો હતો. 189 . अतिगतेषु कियत्स्वपि वत्सरेव-मरदत्तमहीपतिमन्यदा / विनयपूर्वमभाषत मित्रमुभदति तनप! मां शवभाषितम् // 19 // अतिगतेषु व्यतीतेषु कियत्स्वपि वत्सरेषु वर्षेषु, अन्यदा एकदा मित्रमुत् अमरदचमहीपति विनयपूर्वकं सविनयं यथा स्यात्तथा अभाषत न्यवेदयत्, किमित्याह-नृप ! माम् / तत् पूर्वानुभूतम् शवभाषितम् शववचनम् , तव मुखेऽपि कनकमोदिका पतिष्यतीत्येवंरूपम् , नुदति बाघते, तत्स्मृत्वा साम्प्रतमप्यहं बिभेमि सचिन्तश्चास्मीत्यर्थः // 190 // કેટલાક વર્ષો વીતી ગયે છતે એક દિવસે મિત્રમુદે અમરદર રાજાને વિનયપૂર્વક કીધું કે હે રાજા તે શબને વચન મને હંમેશાં પીડે છે. ૧૯ના ननु एवं स्थिते मया कि कर्तव्यमितिचेत्तत्राहकुरु तदभ्युपपतिमिलापते / विसृज्य मामिति साग्रहमीरितः / नरपतिः स्वजनैरनुवर्तकै-रथ वसन्तपुरे नयति स्म तम् // 191 // इलापते ! राजन् ! तस्य अभ्युपपत्तिमभ्युपायं कुरु, ननु कोऽसावुपाय इति चेत्तत्राह-मां विसृज त्यज, आज्ञापय गमनायेत्यर्थः / इतीत्थं साग्रहम् ईरितः प्रार्थितः नरपतिः अमरदत्तनृपः, अथानन्तरम, तं मित्रमुदम् स्वजनैः, अनुवर्त्तकैरनुकूलैः अनुयायिभिः, यद्वा स्वजनैः अनुजीविभिश्च सह वसन्तपुरे तदाख्यनगरे नयति स्म प्रापयति स्म, तं वसन्तपुरं प्रेषितवानित्यर्थः // 19 // માટે હે રાજા ! મારા ઉપર અનગ્રહ કરો ને મને રજા આપે એમ આમહપૂર્વક કહેવાયેલે રાજી પછી અનુવર્તન કરનાર સ્વજનોથી તેને વસંતપુર લઈ ગયે. 191 कतिपयैर्दिवसैस्तदुदन्तकेऽनवगतेऽधृतिमान् धरणीधवः / अकृत शुदिममीष्टजनैनिजैर्न तदुदन्तमविदन्त कश्चन // 192 // कतिपयैः कियद्भिः दिपः, तम मित्रमुदः पन्त चान्ने, बायें : बनवगवेऽशाने