________________ 126 ] मशान्तिनाथमहाकाव्ये अथानन्तरम् , स भूपतिः, तत्क्षणमेव, तेन सुदत्तेन दत्तं तदिष्टकचतुष्टयरूपं सर्वमेव भर्म धनदस्य भ्रातृकथनार्थ वेतनम् "भृतयो भर्म वेतन"मित्यमरः / आनाययत् आनायितवान् / गायनवाचं सत्यत्वपरीक्षणार्थमिति भावः। ननु तत्क्षणमेव किमित्यानायितवानित्यत आह-हिं यतः, सदसत्वस्य सत्यासत्यस्य विचारे प्रस्तुते प्रक्रान्ते, भूभृतां राज्ञा कालविलम्बः कालक्षेपः, न खलु / भूभृतः तत्क्षगमेव सत्यमसत्यं वेति परोक्षयन्ति, अन्यथा कालविलम्बे सत्यत्वासत्यत्वसाधकप्रमाणवैकलस्यापि सम्भवात् नीतिभङ्गोऽपि दण्डे संभाव्येतेति भावः // 19 // . પછી રાજાએ સુદત્તને તરત જ પકડી મંગાવ્યા ને કરમાં છૂટ આપી હતી તે પણ મંગાવ્યું. કેમકે સારા નરસાને વિચાર ઉપસ્થિત હોય તે રાજાએ વિલંબ કરતા નથી. 192aa तद्विलोक्य धनदोऽवददेवं, मामकं नरपते ! सममेतत् / सम्पुटेऽत्र कनकेप्टकरूपे, नाम मध्यगतमस्ति च यन्मे // 193 // तद्भर्मरूपं कनकैष्टकं विलोक्य, धनदः, एवं वक्ष्यमाणप्रकारेणावदत् / तदेवाह-नरपते ! एतदानीतं कनकेष्टकं समं सर्वमेव, मामकम् / ननु तत्र किं प्रमाणमित्यत वाह यद्यस्माद्धेतोच, अत्रास्मिन् कनकेष्टकरूपे, सम्पुटे पुटके “सम्पुटे पुट इत्यपि" इति शिलोञ्छकोशः / मे मम नाम, मध्यगतमस्ति / यदि हि एतन्मम न स्यात्तर्हि कुतोऽस्मिन्मम नाम सम्भवः, नान्यस्य वस्तुनि अन्यस्य नाम भवति, एवं च मे नाम्नोऽत्र सरवान्ममैतदिति // 19 // તે જોઈ ધનદ બોલ્યા હે રાજા ! આ બધું મારું છે, કેમકે આ સેનાની ઘટના સપૂટમાં વચ્ચે મારું નામ છે. 193 पाटिते झटिति राजनिदेशा-त्सम्पुटे पटुभिराश्रितभृत्यैः / - तत्तथैव समवेक्ष्य नरेशो, विस्मितः स्मितमुखः स बभूव // 16 // राज्ञः निदेशात्पटुभिश्चतुरैः आश्रितैः भृत्यैः राजपुरुषैः, सम्पुटे, झटिति पाटिते विदारिते, तत्तन्नाम, तथैव मध्यगतमेव, धनदोक्तानुकूलमेव समवेक्ष्य विस्मितः आश्चर्य गतः, तन्नामाङ्कितकनकैष्टकदर्शनेनाश्चर्य प्राप्तः / तत्र जातप्रपञ्चस्य गूढत्वादिति भावः / स नरेशः स्मितमुखः ईषद्धसितवदनः, तथ्यवार्तोपलम्भादिति भावः / बभूव प्रसन्नो जातः / / 194 / / ત્યારે રાજાના બુદ્ધિમાન નેકરોએ રાજાની આજ્ઞાથી જદીથી તે સંપુટ તેડા છતાં તે તેમજ જોઈ વિસ્મય પામેલે રાજા હસતા મુખવાલે થયે. ( હસવા લાગે ) in194aa सुप्रसन्नमवलोक्य तमीशं, श्रेष्ठिरः पुनरुदीरयति स्म / श्रेष्ठिनः प्रवहणेऽष्टशती मे, *पादयुक् कनकसम्पुटकानाम् // 195 / / * पश्चविंशत्यधिकाऽष्टशतीत्यर्थः /