Shantinath Mahakavyam Part 02

SR No.: 004313
Original Sutra Author: N/A
Author: Vijaydarshansuri
Publisher: Nemidarshan Gyanshala
Publication Year: 1966
Total Pages: 288
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 29 MB

Page 126

मा. विषबानसूरीधररचितवृत्तिसहिते षष्ठः सर्गः / [ 115 चलाधिपातनं न विरुध्यते इति भावः / विवेकापाये युक्त्यन्तरमाह-मन्मथः काम एव विवेकादिनाशकतया मनोविकाररूपतापजनकतया च वहिः तस्मिन् , मानसं दहति तापयति कामज्वरमुत्पाद्य पीडयति सति, निराश्रया निरवलम्बा वृत्तिः स्थितिः यस्य स तादृशः, सन् , स विवेकः क्व कुत्र तिष्ठतु ? न क्वापीत्यर्थः / विवेको हि मनोवृत्तिविशेषः, मनसि दग्धे च तवृत्तिः२ निराश्रया सती ततो निर्गच्छेदेवेति सुष्ठूक्तं परियाति इति मनोभवाग्निनादयमाने मानसमन्दिरे विवेकस्सदाचारश्च भस्मीभवेदित्यत्र किमद्भुतमिति भावः // 157 // વિવેક કુમાર્ગે પગ માંડવા વાલાને છોડી દે છે. તે સ્પષ્ટ છે કામદેવરૂપી અગ્નિમાં મન બલે છે. પણ તે કામદેવ નિરાશ્રય થઈને કયાં રહે? (કેમકે મન કામનો આશ્રય છે. ) 157 सलस्य बनमनायवेत्याहपूर्वमस्य वसु तादृशमिद्धं, दापयत्यपथ एव पदानि / सा शशाङ्कवदना परिदृष्टा, तत्खलो नृपतिसम्पदमाप // 158 // अस्य देवदत्तस्य पूर्व पुरा तादृशम् असाधारणम् , इदं सातिशयं वसु रत्नादिधनानि, अपये इन्मार्ग एव पदानि प्रवृत्तिः दापयति अदीदपत्, वसु दृष्ट्वा तद्ग्रहणाय धनदं पोतेऽधिरोपितवान् , पश्चात्तु, सा शशाङ्कवदना चन्द्रमुखी, तिलक सुन्दरी, परिदृष्टा अवलोकिता सतो, अपये पदानि दापबति, तां रष्ट्वा तद्ग्रहणाय तं जलधावपातयदिति सा दृष्टा अपये पदानि दापयतीत्यर्थः / तत्तस्माद्धेतोः बाळा दुर्जनः स देवदत्तः, नृपतेः सम्पदमाप, तारशबहुमूल्यानि रत्नानि तारशी सा सुन्दरी च नृपतियोग्यैवेति तल्लाभान्नृपसंपत्तिप्राप्तिरिति भावः // 15 // પહેલા તો તેને તેનું તેજસ્વી ઘનજ ખરાબ માગે પગ મુકાવત, તે ચંદ્રમુખી જેવા છતે તે તે ફક્ત રાજ્યલક્ષ્મીને પામી ગયો. 158 अन्यदा प्रवहणाधिपतिस्ता, शोकशामपनेतुमिवासौ / ऊचिवांश्चटुवचोभिरधीरां, मा वृषा हदि कथाः परिखेदम् // 159 // ___ अन्यदा असो प्रवहणाधिपतिः पोतेशः देवदचा, झोक एवासाव्ययादायकत्वात्मकः तम् अपनेतुं दूरीकर्तुमिव, वस्तुतस्तु स्वाभीष्टं साधयितुमित्यर्थः / अधोराम् असहायतया धैर्यरहिता तो तिलकसुन्दरीम् चाटुवचोभिः प्रिय प्राय वचनेः “च टु चा टु प्रियप्रायं इति हैमः" ऊचिवान् किमि'स्वाह-ददि वृथा निष्फलं परिखेदं शोकं मा कृथाः, त्वमिति श्रेषः, शोकेन न किनिस्ठभ्यामिति भावः // 15 // બીજા દિવસે તે વહાણને માલિક દેવદર તે તિલક સુદીન શેપ ખિલાને કાઢવાને જાણે તેને १-सक्तमिति यदि पाठस्तदा पदनिवेशनासक्तमित्यर्थः / २-तवृत्तिविशेषो निराश्रयस्यन् स ततो।