Panchgranthi Vyakaranam

SR No.: 004311
Original Sutra Author: N/A
Author: N M Kansara
Publisher: B L Institute of Indology
Publication Year: 2005
Total Pages: 496
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 9 MB

Page 261

तृतीयोऽध्यायः प्रथमः पादः 187 तु नाभ्यं [तैलम्] / नङ् स्याद् ऊध डिदन्तार्थः / ऊधन्यः [कूप:] / कम्बलम् / अत्र नाम्नि स्यात् / कम्बल्यम् / ऊर्णापलशतम् / श्वन्, शुन् स्याद्, ऊद् वा / शुन्यम् / शून्यम् / गोर्योऽचि सिद्धे तदन्तार्थम् / सुगव्यम् / द्विगव्यम् / तथा ओः / शङ्कव्यं दारु / पिचव्यः कार्पासः / चरव्यास्तण्डुलाः // *[(113) पृथुकादितो वा / [3 / 1 / 13 / 9 / ] यः स्यात् / पृथुकादयोऽपूपाद्यन्तर्गताः / तेभ्योऽन्नविकारार्थेभ्यः / पृथुक्यम् / पृथुकीयम् / अपूप्यम् / अपूपीयम् / तण्डुल्यम् / तण्डुलीयम् // (114) तस्मै विकारे प्रकृतिस्तु / [3 / 1 / 13 / 10 / ] तस्मै तदर्थं विकारे विकृतिवाचिने सति प्रकृतिस्तु प्रकृतावभिधेयायां य: स्यात् / अङ्गारीयाणि काष्ठानि / प्राकारीया इष्टकाः / शङ्कव्यं दारु / पिचव्यः कार्यासः // __(115) चर्माञ् / [3 / 1 / 13 / 11 / ] चर्मणो विकृतिवाचिनः प्रतिपदिकाद् अञ् स्यात् / वारधं चर्म / संगव्यं चर्म / वारत्रं चर्म // . (116) उपानहाघ्योऽथर्षभात् / [3 / 1 / 13 / 12 / ] उपानह ऋषभ इत्येताभ्यां तदर्थं विकृतेः प्रकृतावित्येतस्मिन् विषये ज्यः स्यात् / औपानह्यो मुञ्जः / आर्षभ्यो वत्सः / चर्मण्यपि / औपाना चर्म // (117) छदिर्बलेढञ् तु / [3 / 1 / 13 / 13 / ] आभ्यां तदर्थं विकृतेः प्रकृतावित्येतस्मिन् विषये / छादिषेयाणि तृणानि / बालेयास्तण्डुलाः / चर्मण्यपि / छादिषयं चर्म // (118) सः स्यात् / [3 / 1 / 13 / 14 / ] स्यादिति सम्भावनायां लिङ् / तदस्मिन् स्यादित्यर्थे सम्भावनेऽलमिति चेदित्यादिवाच्ये ढञ् स्यात् / प्राकारीया इष्टकाः / प्रासादीयं दारु // .. (119) परिखा / [3 / 1 / 13 / 15 / ] तदस्मिन् स्यादित्यर्थे परिखाशब्दात् ढञ् स्यात् / पारिखेया भूमिः // (120) ङि ङस्तत् / [3 / 1 / 13 / 16 / ] ङीति सप्तमी / . ङसिति षष्ठी / तदस्मिन् तदस्य स्यादित्यर्थे ढञ् स्यात् / प्राकारीयो देशः / प्रासादीया भूमिः // 13 // हितं चतुर्थ्यन्ताद् यवादेर्यः पितो णो वा सज्जनात् खः / महतश्च ठाभितः खः पञ्चविश्वा चरकाच्च माणवात् / खञ् स्वात्मभो- ] गादिति पाद पञ्चपात् // 3 / 1 / 14 // (121) हितं चतुर्थ्यन्तात् / [ 3 / 1 / 14 / 1 / ] [तस्मै] हितमित्यर्थे यथाविधि छयौ स्तः / वत्सेभ्यो हितो वत्सीयो गोधुक् / गव्यम् / पटव्यम् / पृथुक्यम् // . The text-portion in square brackets is reconstructed by the Editor, since it is missing in all the four Mss. (from 114 to 120 H.)