Page Text
________________ प्रथमोऽध्यायः तृतीयः पादः अजा एडका इत्याद्याऽनन्ताः / कोकिलादेश्चात् देयः / कुञ्चाद्या 3 न वाऽऽडन्ताः / कुङ् कृञ्चा 6 नवेत्यत्र हलो न्वापाठः / अलन्ताद वा आड़ / अर / अरिर / अन्त्याजाद्यलोपार्थम / दिक्, दिशा, वाक्, वाचा इत्यादि / शूद्रा जाति: / जातिः किम् ? शूद्रस्य भार्या शूद्री / अमहदादि किम् ? महाशूद्री आभीरजातिः / फलाद् आड् अमीभ्यः 6 पतद्भस्त्राफला 6 / प्रागादेः 6 पुष्पात् / प्राक्पुष्पा 6 / नत्रादेः स्वाङ्गात् / अकेशा / विद्यमानकेशा / स्चादि छन्दोऽर्थम् / सकेशा 3 / एवमनुदरादि 3, अमुखादि 3 / नजादेः किम् ? दीर्घकेशी / क्रोडादितः स्वाङ्गात् / कल्याणक्रोडा। . एवं कल्याणखुरा / कल्याणगौरवा / कल्याणोरवा / कल्याणवाला / कल्याणशफा / कल्याणगुदा / आदिराकृत्यर्थः / सुभगा, सुगला आदि / तथा गौरमुखा / शूर्पणखा / नाम्नि किम् ? उत्तुङ्गमुखी / जातेश्चाङ्गाच्च क्ता डीबाधार्थम् / कृदतादेः / कुण्डकृता / कुण्डमिता / कुण्डप्रतिपन्ना / कुण्डजाता। दन्तकृता / दन्तमिता / दन्तप्रतिपन्ना / दन्तजाता / कृतादेः 4 किम् ? पलाण्डुभक्षिती / शङ्कुभिन्नी / स्कम्बल्यादेः / पिन्मानादित्युक्तेः / द्विगोरणादिलुकि मानभूतात् कम्बल्यादेः / द्विकम्बल्या / दिशता / व्याचिता / द्विवर्षा / द्विबिस्ता / एभ्यः 4 किम् ? द्विकुड्वी // (41) आड् वा मनः / [1 / 3 / 5 / 4 / ] मन्नन्तात् स्त्रियां स्वार्थे वाऽन् / द्वे दामे दामानो। सीमे सीमानौ / पामे पामानौ / अतिनस्मनां मुख्यामुख्यानां ग्रहणम् / अतिप्रथिमे / पुनरात् किम् ? डी मा भूत् / / (42) अनः सि / [1 / 3 / 5 / 5 / ] अनन्ताद् बहुव्रीहौ वाऽर् / सुपर्वे सुपर्वाणौ / सत् किम् ? अतिपर्वणी यष्टिः / सन्निति शोषणादिपाठात् / बहुराज्ञौ च / [बहुराजा, बहुराजानौ, बहुराजानः / ] सित् किम् ? अतिराज्ञी / (43) ऋचि पाच्च पादा / [1 / 3 / 5 / 6 / ] शिति ऋच्यर्थे पाद् पादादन्तो वा स्यात् पाच्च वा, न र्डा / त्रिपादा त्रिपाद् ऋक् / पञ्चपदा पङ्क्तिः इत्यादि / पादार्थपदे न / (44) ङी शोणगौरादितः / [1 / 3 / 57 / ] शोणादिभ्योऽदन्तेभ्यो वा ङी, गौरादिभ्यो नित्यं पार्थक्यात् / आदिमे दोधकवृत्तगाथा शोणविशाल विशङ्कटचण्डपद्धतिवाङ्गरहंश्च पुराणः / स्यात् कमल: कृपणो विकटः सन् स्याद्भरुजः पुरुषः पिदुदारः // 1 // स्वाङ्गादमुख्यादुदरौष्ठजङ्घाशृङ्गाङ्गगाबादथ दन्तकर्णात् / ' पुच्छाच्च कण्ठादथ नासिकायाः गुणादुतोऽचोऽप्यखरोरितोऽक्तेः // 2 // नाम्नि क्त नीलादथ चन्द्रभागादवस्त्रजातेः सिति तादरालोप् / कल्याणतः क्नः पलितासित्तात्तः नो लोहितैताद्धरिताच्च श्येतात् / कान् क्षत्रियार्यस्य वनो 2 गाथा // 3 // शोणी शोणा इत्यादि / सत्नपोऽनन्होक्ता वा ङी सिति / प्रियराजे / प्रियराजानौ / प्रियराज्यौ द्वौ / प्रियदध्यान् / भात् किम् ? सुपर्वे / सुपर्वाणौ / सित् किम् ? अतिराज्ञी / स्याद् बहुव्रीहौ पादोऽपि / द्विपदी / द्विपाद् / व्याघ्रपदी / व्याघ्रपाद् / पुरुषः पित् / पित्त्वाद् द्विगोरणादिलुकि
| SR No. | 004311 |
| Book Title | Panchgranthi Vyakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | N M Kansara |
| Publisher | B L Institute of Indology |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 496 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |