________________ 24 . पण्डित श्री हंसरत्नविरचिते मप्रिया रत्नवती चाऽऽगताः, ते त्रयोऽपि मारिताः; अथ मत्प्राणप्रिया कनकमञ्जरी मां वारयितुमागता, साऽपि निपातिता, इत्थं च ये केचन बान्धव-प्रधानादयस्तत्राऽऽयातास्ते सर्वेऽपि पञ्चत्वं प्रापिताः / एवं क्रोधान्धोन्मत्तीभूतः चलितोऽहं गलितशिरोवेष्ट नः पतितोत्तरीयकः, श्च्युतपरीधानो, विगतवसनो, विकीर्णमूर्धजः, पिशाच इव निर्गतः पुरमध्ये / तथाविधं मां वीक्ष्य जहसुः पौरडिम्भाः, पुनः खड्गमुद्गम्य तान् हन्तुं धावितोऽहम् तदा बहुर्भिर्योधैः सम्भूय यष्ट्यादिभिर्निहत्य भूमौ पापितः, खङ्गं गृहीतं, निबिडबन्धनैर्बद्ध्वा अन्ध-कारायां क्षिप्तः, तत्रैकमासं यावत् क्षुधा-तृषाबाधितो भृशं दुःखार्तः कपाटयोः शीर्षमास्फोटयन्नपि न केनाऽपि निष्काशितः / / नन्दिवर्धनस्य कारागृहात् पलायनम्, विविधकदर्थना: एकदाऽतिश्रान्तस्य मे रात्रौ निद्राऽऽयाता, अत्राऽन्तरे दैवयोगात् मूषकैः पाशरजु कल्पिता, ततः प्रबुद्धोऽहं विगतबन्धनः सहसोत्थाय कपाटमुद्धाट्य निर्गतो बहिर्दृष्टा' च भूयसी पाश्चात्य रात्रिः, तदा प्रसुप्तेषु पौरेषु क्रोधात् स्थाने स्थाने वह्निं दत्त्वा समस्तनगरदाहोपायं कृत्वा पलायितः / ततो गतः क्वाऽप्यटव्यां पतितः / तत्र चौरधाट्यां तैर्बद्धवा नीतोऽहं पल्लीपतिपार्श्व, तेन मां दृष्ट्वा प्रोक्तं- "महाक्रूरोऽयं दृश्यते, ततो निबिडं बद्धवा रक्षणीयः, समये बब्बरकूले विक्रेष्यते'' इति नियन्त्र्य रक्षितस्तैः / . ___ अत्राऽन्तरे विभाकरनृपसैन्येन सा पल्ली भग्ना, गृहीतश्च लुण्टाकैस्सहाहमपि, लुण्टितं तेषां धन-गोधनादिकं, क्रमेण स्वपुरमागत्य दर्शितं सर्वमपि प्रत्याहृतधनादिकं सैनिकैर्विभाकरनृपाय / अत्राऽवसरे दृष्टोऽहं चौरगणमध्यस्थो विभाकरनृपेणोपलक्षितश्च नन्दिवर्धनोऽयमिति / अथ तेन पृष्टं- "भ्रातः ! नन्दिवर्धन ! केयं तवाऽवस्था ? कुतस्त्वमीदृग् सङ्कटे पतितः ?" इत्युक्त्वा बन्धनादुन्मोच्य स्वस्थीकृत्य च पृष्टो व्यतिकरं, मयाऽपि कथितं सर्वं स्ववृत्तान्तं, तच्छ्रुत्वा महादुःखं धृत्वा विभाकर आह- "हा हा भ्रातः! महाननर्थोऽयं कृतस्त्वया" इति तद्वाक्यात् पुनर्मच्चेतसि वैश्वानरो दिदीपे, तद्वशाद् विभाकरं हन्तुमिच्छन्नपि समीपे तु शस्त्राभावाद् विलक्षीभूय स्थितः / अथ विभाकरो मद्वैलक्ष्यं लक्षयित्वा तां वार्ता विहाय मां गृहे नीत्वा तैलाभ्यङ्ग-स्नानादि कारयित्वा प्रवरवस्त्रालङ्कारादिपरिधाप्य चाऽर्द्धासने न्यवेशयत् / तत्र सुखवार्तासु क्रियमाणासु मुहूर्त्तादनु भोजनावसरे जाते कृतभोजनौ यावदावां सुखगोष्ठी कुर्वाणौ स्थितौ स्वस्तावत् मतिशेखराख्यः प्रधानः समागतो, मदागमप्रहृष्टं विभाकरं वीक्ष्य मां प्रति प्राह- "हे 1. L17 संशो. / ईढा-V मूल L2 //