Page Text
________________ सर्व-शतकवृत्ती अथ विभागेन कार्यकारणयोः नियममाह॥ दवेण य परिणामो सत्ताए मोहणिज्जकम्मस्स / भावेण य परिणामो उदएणं होइ तस्सेव / / 6 / / व्याख्या-'दवेण' द्रव्यतः प्राणातिपातादेः परिणामः-परिणतिः मोहनीयस्य सत्तायामेव भवति, मोहनीयसत्ताकस्यैव साध्वादेः द्रव्यतः प्राणातिपातादयो भवन्ति / भावेन च परिणतिः तस्यैवमोहनीयस्यैव उदयेन, उदितमोहनीयस्यैव जीवघातादयो भावतः स्युः। ते चाविरतिप्रत्ययकर्मबन्धहेतुत्वेनासंयतानामेव मन्तव्याः / संयतानां तु प्रमत्तानामपि द्रव्यत एव, सुमङ्गलसाधोरिव सत्यप्याभोगे ज्ञानाद्यर्थ-. मित्यापवादिकत्वेन तज्जन्यकर्मबन्धाभावात् , सोऽपि संयमपरिणामस्यानपायेनाविरतिपरिणामस्याभावात् / या तु तेषामारम्भिकी क्रिया, सा च न जीवघातजन्या, किन्तु प्रमत्तयोगजन्या 'सव्वो पमत्तजोगो आरंभो' त्ति वचनात् / अन्यथा आरम्भिकी क्रिया कस्यचित् प्रमत्तस्य कादाचित्क्येव स्यात् , तत्कारणजीवघातस्य कस्यचित्कादाचित्कत्वात् / अस्ति चारम्भिकी क्रिया प्रमत्तगुणस्थानं यावत् अनवरतमेव / . किश्च-यदि जीवघातेन आरम्भिकी क्रिया भवेत् तर्हि अपरोऽप्रमत्तो दूरे, उपशान्तवीतरोगस्याऽप्यारम्भिकीक्रिया वक्तव्या स्यात् / सा च नास्ति / अस्ति च सत्यपि जीवघाते ईर्यापथिक्येव क्रिया। यदागमः 'अणगारस्स णं भंते ! भाविअप्पणो पुरओ दुहओ जुगमायोए पेहाए 2 रीअं रीअमाणस्स पायस्स अहे कुक्कुडपोअए वा वट्टापोअए वा कुलिंगच्छाए वा परिआवज्जेजा, तस्स णं भंते ! किं इरिआवहिआ किरिआ कज्जति संपराइआ किरिआ कज्जति ? / गो० ! इरिआवहिआ किरिआ સત્તાવંત જે ઉપશાંતવીતરાગ તેહને, છતે પર્ણિ છવઘાતે અતિચાર ન હુઈ, સંજવલનના ઉદયના અભાવથી, ચઉદમેં ગુણઠાણે કેવલીના કાયના સ્પર્શ પ્રતેં આવ્યા જે મકાદિક,તેહને પ્રાણત્યાગ તે કિમ મોહનીય હેતુજન્ય ? એમ કહિછવું નહીં, મરણહેતુ જે કાયાદિ વ્યાપાર તેહને મેહનીયને અવિનાભાવપણે કરી મરતે જે જીવ, તેહને તેહવા મોહનીય કર્મના છતા પણાથી, યુક્તિ તે આગલિ કહીયેં. એમ ન માન તે યોગજન્ય જીવઘાત એડ વાદીને મતે સ્યું કારણ ? એહ પૂછે હું મેહનીયની પરે શલેસ્યવસ્થાઈ યોગનાપણિ અભાવથી ગગનજ તેહને જોવું. એહવું વિચારવું. હિવે જીવઘાતાદિકનું કારણભૂત જે મોહનીય, તેહને સત્તા અને ઉદયે કરી બિ પ્રકારથી કાર્યભૂત જે પ્રાણાતિપાતાદિકને પણિ દ્વિવિધપણું. તે કહે છૂં-તે પ્રાણાતિપાતાદિકનો પરિણામ તે તે સામગ્રીથી ઉપજવું તે બે પ્રકારે. કેણે દ્રવ્યું અને ભા. પ્રત્યે પ્રાણાતિપાતની પરે મૃષાભાષણાદિક પણિ હુંઈ આપો હિં વિભાગે કરી કાર્ય-કારણને નિયમ કહે છે - દ્રવ્યે પ્રાણાતિપાતાદિકનું થવું તે મેહનીયની સત્તાઈ હુઈ, ભાવથી તેહનું થાવુ તોં મેહનીયને उध्ये g. વૃત્તિને અર્થ-દ્રવ્યથી પ્રાણાતિપાતાદિકનું થાવું આગિલે જાણે એહવું, તે મોહનીયસત્તાઈંજ હ. મોહનીયસતાવત જે સાદવાદિક તેહને પ્રાણાતિપાતાદિક હુ. ભાવથી થાવું તે મોહનીયને જ ઉદયે હુઈ. ઉદયપ્રાપ્તમોહવંતનંજ છવધાતાદિક ભાવથી હુઇ. તે-ભાવથી થાઈ તે અવિરતિ પ્રત્યયિઆ કર્મબંધને હેતુપણિ અસંયતીનંજ માનવા. પ્રમત્ત સંયતીને પરિણું દ્રવ્યથીજ સુમંગલસાધુની પરે, છતેંપણિ આભેગું, જ્ઞાનાદિકના અર્થવતી અપવાદે કર્યાવતી. તે પ્રાણાતિપાતાદિકજનિત-કર્મબંધના અભા
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |