Page Text
________________ सर्वज्ञ-शतकवृत्ती ___ एतेन केवलभावाभ्युपगमवादी निरस्तो बोध्यः / नोमस्थापनाद्रव्याणामनभ्युपगमस्य भावानभ्युपैगमायत्तत्वेन भावस्याप्यनभ्युपगमप्रसक्तेः / अयं भावः-नामादीनामनभ्युपगमोऽप्रशस्तत्वेनैव स्यात् , अप्रशस्तत्वं च तेषां निजनिजामिप्रायारूढभावस्याप्रशस्तत्वेनैव स्यात् / एतच्च अन्यतीर्थिकाभिमतदेवनामादिषु जैनानां प्रतीतमेव / अत एव लोकेऽपि कथमस्य नाम प्रातरुपात्तमिति वक्तारो भवन्ति / तत्र नाम्नोऽप्रशस्तत्वं भावस्योक्तस्वरूपाप्रशस्तत्वेनैव / यथा नारीविकथा नारीजने विरक्तस्यैवारुचिविषयो भवति, न पुनरितरस्यापि / तथा तदेवान्यद् वा नाम निजनिजाभिप्रायारूढशुभवस्तुवाचकत्वेन शुभमपि भवति / यथा अद्य किश्चित् शुभं भावि, यदमुकस्य नाम श्रावितमिति सिद्धं नाम्नोऽपि प्रशस्तत्वं भावस्य प्रशस्तत्वेनैव / एवं स्थापनादिकमपि भाव्यम् / परं नाम्नो विवक्षया कालभेदेन सङ्केतवशेन च सर्ववस्तुवाचकत्वं, न चैवं स्थापनाया अपि / तेन जैनानां प्रशस्तस्य भावार्हतो नामादीन्यपि प्रशस्तान्येवेति नामादीनां चतुर्णामपि परस्परं कार्यकारणभावापन्नानां देवगुरुधर्माणामिव योगपद्येनाभ्युपगमो युक्तः / अन्योऽन्यानुसम्बन्धे सति प्रशस्तत्वेन साम्यात् , एकतरस्यानभ्युपगमे च सर्वेषामप्यनभ्युपगमप्रसङ्गात् / न हि कथञ्चित् घटकारणभूतस्य मृत्पिण्डस्य कथञ्चित् घटकार्यभूतस्य च रूपाकृत्यादेरप्रशस्तत्वेन परित्यागे घटस्य प्रशस्तत्वेनाभ्युपगमः सम्भवति, तत्र कारणानभ्युपगमे च कथञ्चित्कार्यानुत्पत्तेः / कथश्चित्कार्यानभ्युपगमे च घटपरित्यागापत्तेः, घटपरित्यागमन्तरेण तस्य रूपाकृत्यादेरप्रशस्तत्वेन परित्यागासम्भवात् / एवमर्हज्जीवो द्रव्यं भावार्हतः कारणं भावार्हद्वत् प्रशस्तमेव, 'कारणानुरूपं कार्यमितिवचनात् / कार्यं च नामस्थापनादि, तस्य भावायत्तत्वात् , अत्यन्तासतो वस्तुनो नामस्थापनयोरसम्भवादिति स्वयमेव भाव्यम् / अत एव उक्तं તે વતી એ બિહુ એકલા સમ્યગદષ્ટિ માત્ર કેઈને ન હુઈ. એટલે કેવલ ભાવનો માનનારો દૂર કર્યો જાણો. નામ સ્થાપના દ્રવ્યને અણમાનવાને' ભાવને અણમાનવાને આયત્ત પણુિં ભાવની પણિ અણુમાનવાના પ્રસંગથી. એ ભાવ-નામાદિકનું અણમાનવું તે અપ્રશસ્તપણુિં જ હુઈ. અપ્રશરતપણું નામદિકનું તો પોતાપોતાના અધ્યવસાયને વિષે ચઢયો જે ભાવ તેહને અપ્રશસ્ત પણિ જ હુઇ. એતે અન્યતીથઈ માન્યા જે દેવ તેહના નામાદિકને વિષે જૈનને પ્રસિદ્ધ જ છે. એટલા જ વતી લેકને વિષે પણિ કિમ એહનું નામ પ્રભાતિ પ્રહ્યું? એવાં કહેનારા હુઈ છે. તિહાં નામનું અપ્રશસ્તપણુ, ભાવને કહિઉ જે સ્વરૂપ તેહને' ' અપ્રશસ્તપણું જ. જિમ નારીની વિકથા નારીજનથી વિરક્તને જ અરુચિવિષય હુઈ, પણિ બીજાને નહીં, તિમ તેજ અથવા બીજું નામ પોતે પિતાને અભિપ્રાયે ઠવ્યું જે શુભ વસ્તુ તેહને કહિતાપણિ શુભ હુઈ. જિમ આજ કાંઈ ભલું થાસે અમુકાનું નામ સંભળાવ્યું. એ હેતુઈ નામનું પ્રશસ્તપણું તે ભાવ [ સ્તવને પ્રશસ્તપણિ જ હુઈ ઈમ સ્થાપનાદિક પણિ ભાવવું. પણિ નામને વિવક્ષાઈ અને કાલદિભેદે સંકેતવશે સર્વવસ્તુનું વાચક પણું સંભવઈ, પણિ સ્થાપનાનઈ ઈમ ન હુઈ. તે વતી જૈનને પ્રશસ્ત જે ભાવ અરિહંત તેહના નામાદિક પણિ પ્રશસ્ત જ. એ હેતુથી નામાદિક યારિને માહામાહિં કાર્ય-કારણ ભાવ પામ્યાનેં દેવ-ગુરૂ-ધર્મની પરે સમકાલ માનવું છે. યુક્ત. અ ન્ય સંબંધથિકે પ્રશસ્તપણે સમાનપણાથી એક અણમાનવે સ્વારને અણમાનવાના પ્રસંગથી. છે કેઈરૂપે ઘટનું કારણ જે મૃત્પિડ અને કેઈરૂપિ ઘટનું કાર્ય જે આકાર તેહને અપ્રશસ્તપણિ કરી છાંડ ઘટનું પ્રશસ્તપણું માનવું સંભ નહિં તિહાં કારણને અનમાન કેડરૂપે કાર્યની અનુત્તિથી, કર્થ
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |