________________ 202 सर्वह-शतकवृत्ती Great PT A L वेपि फलतोऽशुभत्वमवातदार TOT परं सम्यग्दृशां यावत्सुन्दरं तावत्सर्वमपि द्वादशाङ्गमूलकमुदितं भवति, फलतोऽपि शुभत्वात् / तत एव तस्याराधनविधेरपि सम्यग् परिज्ञानात् , तच्च सानुबन्धिपुण्यप्रकृतिबन्धहेतुरेव / मिथ्यादृशा तु स्वरूपतः भत्वमेव, तदाराधनविधेरपरिज्ञानात् , तदपि तदंशे क्षयोपशम(मा)भावात् निरनुबन्धिपुण्यप्रकृतिबन्धहेतुत्वात् / अयं भावः-अकरणनियमो हि स्वरूपतः सुगतिहेतुत्वेन शुभोऽपि सम्यग्दृशां संयमहेतुत्वेन फलतोऽपि शुभ एव, पुण्यानुबन्धिपुण्यप्रकृतिजनकत्वेन सुगतिहेतुत्वात् / मिथ्यादृशां तु स एवाकरणनियमो मिथ्यात्वोपहतो जीवादिवस्तुतत्त्वपरिज्ञानाभावात् असंयमहेतुत्वेन फलतोऽशुभ एव, दुर्गतिहेतुत्वात् / (द्रव्यतोऽकरणनियमस्य तथात्वात ) मिथ्यात्वोपहतोऽकरणनियमोऽप्याश्रवसम एव / यथा मरणहेतुविषवद्विषमिश्रितपायसमपीति / एवं सम्यग्दग्मिथ्यादृशोरकरणनियमयोः शुभाशुभफलजनकत्वेनोदितानुदितयोविरुद्धस्वरूपपरिणतयोरभेदेन भणनमुदितस्याकरणनियमस्यावज्ञया जिनाज्ञावज्ञाऽविनाभूता जिनावज्ञा स्यात् / स चानन्तसंसारहेतुरिति भणितम् / यथा मोक्षाङ्ग स्वरूपतः शुभमपि मनुष्यत्वं संयतजनस्य फलतोऽपि शुभमेव, मोक्षप्राप्तिपर्यन्तं सुगतिहेतुत्वात् / तदेव मनुष्यत्वं व्याधादेः फलतोऽशुभमेव, जीवघाताद्यसंयमहेतुत्वेन दुर्गतिहेतुत्वात् / एवं सत्यपि भेदे द्वयोरपि मनुष्यत्वयोस्तुल्यतया भणनं संयतजनमनुष्यत्वस्यावज्ञया जिनाव_व, जिनेनैव भेदेनाभिधानात् / दृश्यते च लोकेऽपि लक्षणोपेतलक्षणापेतयोर्मण्योस्तुल्यतया भणने लक्षणोपेतमणेरवज्ञया तत्परीक्षकस्याप्यवशैव, तदुक्त ( विधि ) विरुद्धवक्तत्वादित्यादिदृष्टान्तैः सम्यक्पर्यालोचनया न किश्चिद् बाधकम् / अन्यथाऽऽसतामुपदेशपदवाक्यानि, जैनप्रवचनमात्रेणाऽपि सह विरोधः स्यात् / જે કારણથી દ્વાદશાંગ તે રત્નાકરની ઉપમાઈ શુભાશુભ સર્વપ્રવાદનું મલે છે, તે કારણથી સ્વરૂપથી અને ફળથી જેતલું સુંદર આત્માને વિષે અકરણનિયમાદિક રૂપ જે વાગ્યે તેહનું વાચક જે વાજ્યાદિ તે દ્વાદશાંગને વિષે. એવકાર તે બાહિરથી લે. એટલે દ્વાદશાંગને વિષે જ અવતારવું. તિહાં તે છેજ એ અર્થ. દ્વાદશાંગને સર્વોત્કૃષ્ટદ્યુતપણે કરીને તેનું વ્યાપકભૂત-જે તે હુઈ તિહાં હુઈજ એહવું, સર્વસુંદર પાણું તેહને અવયૅ છતાપણાથી. પણિ સમ્યગ્દષ્ટિનેં જેતલું એ સુંદર તેટલું સપણિ દ્વાદશાંગમૂલક ઉદિત હુઇ. ફલથી એ શુભપણાથી. તેથી જ તેહના આરાધનવિધિને પણિ સમ્યફપરિજ્ઞાનથી. તે તે અનુબંધ સહિત પુણ્યપ્રકૃતિબંધનું હેતુ જ. મિશ્રાદષ્ટિને તે સ્વરૂપથી કોઈ અંશે શુભપણું છોંપણિ ફલથી અશુભપણું જ. તેહના આરાધનવિધિના અજ્ઞાનથી. તે પણિ તે અંશને વિષઈ ક્ષયોપશમના અભાવથી. અનુબંધ તે આગર્લિ પુણ્યનું પ્રવર્તવું તેણે રહિત પુણ્યપ્રકૃતિબંધહેતુ પણાથી. એ ભાવ-અકરણનિયમ તે સ્વભાવથી સુગતિ હેતુપર્ણિ કરી શુભ પણિ મિથ્યાષ્ટિને તે તેજ અકરયુનિયન મિથ્યાત્વે ઉપહત, જીવાદિક જે વસ્તુતવના પરિજ્ઞાનના અભાવથી અસંયમહેતુ પણિ કરી ફલથી અશુભજ. દુર્ગતિ હેતુપણાથી. મિથ્યાત્વે ઉપહત અકરણનિયમેં મિથ્યાત્વસમ જ. જિમ મરણહેતુ જે વિષ તેહની પરે વિષયુક્ત ક્ષીરપણિ. એમ સમ્યગ્દષ્ટિ અને મિથ્યાદષ્ટિના અકરણનિયમ તેહને પ્રત્યેક શુભ અને અશુભ જે ફૂલ તેહને જનકપણિ ઉદિત અને અનુદિત જે વિરૂદ્ધસ્વરૂપં પરિણમ્યા તેહનું અભેદે કહિવું તે ઉદિત અકરણના નિયમની અવજ્ઞાઈ જિનાજ્ઞાની અવજ્ઞાને અણુકરતે અણતિ એવી જિનાજ્ઞા હઈ. તે તે અનંતસરસારને હેતુ એવું કહિઉં. જિમ મોક્ષનું કારણ સ્વરૂપથી શુભ પણિ મનુષ્યપણું સંતજનને