Page Text
________________ 124 सर्व-शतकवृत्ती ननु उपशान्तवीतरागस्थ पिपीलिकादिक्षुद्रजन्तून् विहाय कुक्कुटपोतादिपक्षिजीवग्रहणं कृतं तत्र निदानं किं ? इति चेत् , उच्यते-तथाभूताप्रमत्तसंयतस्य सम्यगुपयुक्तस्य सम्यगीर्यासमित्या गच्छतः कुक्कुटपोतादेरेव सहसा पादस्याधः प्रवेशसम्भवात् , तस्य च परित्यागोऽप्यशक्य एव, अनोभोगवशेन तथाभूतक्रियाया अप्यशक्यरोधप्रसरतया परिणमनात् , घात्यजीवविषयकानाभोगवशेन तत्परिहरणोपायस्यापरिज्ञानात् / अत एव आगमोऽपि-'जो जीवे वि ण याणेइ' इत्यादि / किञ्च-यदि छद्मस्थसंयतो नियतक्रियाव्यतिरिक्तस्थले निजक्रियातः सम्भोवनयापि निजसाक्षात्कारगम्यस्य जीवघातस्याभोगवान् भवेत् तर्हि जीवघातो न भवत्येव, सम्भाविततथाभूतजीवघातहेतुक्रियातो निवृत्तेरावश्यकत्वात् / एवं च सति शरीरचलतया केवलिनो जीवघातकल्पनं महापापहेतुर्महाशातनेति मन्तव्यम् , तिर्यग्भ्योऽपि केवलिनोऽसामोद्भावनात् / यतो मेघकुमारजीवो हस्ती शशकानुकम्पया सार्द्धदिनद्वयमुत्क्षिप्तपाद एव तस्थिवान् , केवली तु शरीरचलतया क्षणमात्रमपि स्थातुं मार्गभेदेन वा गन्तुमसमर्थोऽनुत्तरानुकम्पावानपि पिपीलिकादिक्षुद्रजन्तून् सर्वप्रकारेण ज्ञात्वाऽपि व्यापादयति / किञ्च-पराभिप्रायेण केवलज्ञानोत्पत्तिसमय एव यथादृष्टहस्तपादादिसमुत्थक्रियया जीवघातं कुर्वतः केवलिनः शरीरचलतायाः कारणत्वकल्पनमयुक्तमेव, तथाभूतशरीरचलताया अभावेऽपि यथाज्ञातप्रकारेण जीवघातस्य क्रियमाणत्वात् / तस्माद्यदि केवलिनो जीवघातव्यवस्थापनाय व्यसनी भवान् तर्हि शरीरचलतां विहाय किञ्चिदन्यत्कारणान्तरं कल्पनीयम् , तच्चासम्भवि नाममाहेण वक्तुमशक्यत्वात् / तस्मात्केवलिनो गमनागमनादिक्रिया जीवरक्षाहेतुरेव, शुभयोगजन्यत्वेन शुभत्वोत् / यदागमः 'सव्वजिआणमहिंसं अरहंता सच्चवयणमरहंता / बंभव्वयमरहंता अरिहंता हुतु मे सरणं // 1 // ' त्ति चतुःशरणप्रकीर्णके (गा० 17). व्याख्यादेशो यथा-' सर्वे सूक्ष्मबादरप्रसस्थावरलक्षणा ये जीवास्तेषां न हिंसा अहिंसा-रक्षा तामहन्तमि 'त्यादि / न चायं तीर्थकृतामेवातिशय इति वाच्यम्. चारित्रमोहनीयक्षयसमुत्थातिशयस्य ज्ञानावरणीयक्ष यसमुत्थकेवलज्ञानस्येव सर्वकेवलिसाधारण्यात् / अत एव सामान्यसाधुमधिकृत्याऽपि प्रश्ननिर्वचने यथा કેવલજ્ઞાનને ઉત્પત્તિસમયે જ જિમ દીડી જે હસ્તપાદાદિની ક્રિયા તેણી જી વઘાતને કરતે જે કેવલી તેના શરીરની ચપલપણાઇને કારણુપણાનું કલ્પન. તે અયુક્તજ. તેહવી શરીર ચપલતાને અભાવે પણિ યથાસાતપ્રકારે જી પધાતને' કરીતાપણાથી, તે વતી જ કેવલીને' જીવઘાત થાપવાને' વ્યસની તું છે. તલ શરીરની ચલતા મૂકી કાંઈ બીજું કારણુાંતર ક૫વું. અને તે તે ન સંભ'. નામઝહીને કહેવાને અશકયપણાથી. તે વતી કેવલી' ગમનાગમનાદિક યિા તે જીવરક્ષાનું હેતજ, શુભાગે જન્યપણે કરી શભપણાથી, જે માટે આગમ- સર્વજીવરક્ષાને' 5 સત્યવચનને યોગ્ય બ્રહમવતને યોગ્ય એહવા અરિહંત શરણ' વ્યાખ્યાનો અશ-જિમ સર્વે સૂકમ બાદર ત્રસ થાવરરૂપ જે જીવ તેહની હિંસા નહીં એટલે રક્ષા તે પ્રતિ એગ્ય છે. ઇત્યાદિક. એ તીર્થકરને જ અતિશય ઇમ ન કહેવું. ચારિત્રમોહનીયના ક્ષયથી ઉ૫ના અતિશયને જ્ઞાનાવરણીયન ક્ષયથી ઉ૫ન કેવલજ્ઞાનની પરિ સર્વ કેવલીને સમાનપણથી. એતલાજ માટે વ્રતી આસિરી પ્રશ્નો અને ઉત્તર જિમ-પૂછે છે-ઉપગવંત છvસ્થસાધુને સંયમજીવતી રક્ષા મિ હુઈ ? તે ઉ૫રિ સિહાંતી કહે છે. સત્ય તથાપિ તે અહિંસકજ ઉપયોગવંત
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |