________________ 106 सर्व-शतकवृत्ती सम्भवन्निव नपुंसकस्तीर्थकरः सम्भवति, सर्वथा असम्भवित्वात् / एवं पुरुषस्तीर्थकदवश्यभावीति व्यपदेशविषयो न भवति, प्रायः सम्भविसम्भवित्वात् / तस्मात् प्रायोऽसम्भवि सम्भवत्येव अवश्यभावीतिव्यवहारो निरवद्यः / अत एव जमालिनिमित्तकनिह्नवमार्गोत्पत्तिरवश्यभाविनीति प्रवचने प्रतीतिः / तीर्थकरकरदीक्षितशिष्याम्निह्नवमार्गोत्पत्तः प्रायोऽसम्भविसम्भवात् / एवं यतनया प्रवर्तमानस्याप्रमत्तसंयतस्य कायादिव्यापाराज्जायमान छद्मस्थगम्यो जीवघातोऽवश्यभावित्वेन वक्तव्याईः , प्रायोऽसम्भविसम्भवात् / तथा प्रवचने प्रयोगोऽपि " से अभिक्कममाणे पडिक्कममाणे संकुचमाणे पसारेमाणे विणिवट्टमाणे संपलिज्जमाणे एगया गुणसमिअस्स रीअओ कायसंकासं समणुचिन्ना एगइया पाणा उद्दावेंति इहलोगे" इत्यादि श्रीआचाराङ्गलोक(विजया)साराध्ययने चतुर्थोदेशके (सू० 159) एतवृत्तिर्यथा-'स मिक्षुः सदा गुर्वादेशविधायी एतद्व्यापारवान् भवति, तद्यथा-अमिक्रामन्-गच्छन् , प्रतिक्रामन्-निवर्तमानः, सल्कुचन् हस्तपादादिसङ्कोचनतः, प्रसारयन्-हस्तपादादीनवयवान् , विनिवर्तमानः समस्ताशुभव्यापारात् , सम्यम् परिः-समन्तात् हस्तपादादीनवयवान् तन्निक्षेपस्थानानि वा रजोहरणादिना मृजन् गुरुकुलवासे वसेदिति सर्वत्र सम्बन्धनीयम् / तत्र निविष्टस्य विधिः-भूम्यामेकमूळं व्यवस्थाप्य द्वितीयमुरिक्षप्य तिष्ठेत् , निश्चलस्थानाऽसहिष्णुतया भूमिं प्रत्युपेक्ष्य प्रमृज्य च कुक्कुटीविजृम्भितदृष्टान्तेन सङ्कोचयेत् प्रसारयेद्वा, स्वपन्नपि मयूरवत्स्वपिति, स किल अन्यसत्वभयादेकपार्श्वशायी सचेतनश्च स्वपिति, निरीक्ष्य च परिवर्तनादिकाः क्रिया विधत्ते इत्येवमादि (दिभिः ) सम्परिमृजन सर्वाः क्रियाः करोति / एवं च अप्रमत्ततया पूर्वोक्ताः ' એ ભાવ-સર્વથા વસ્તુ અસંભાવ્ય તે સંભ નહી. વિરોધથી, જઉ સર્વથા અસંભવે તે કિમ સંભવે?, જઉ સંભ કિમ તઉ સર્વથા ન સંભવે?, સ્ત્રી તીર્થકર પ્રાહે અસંભવતે સંભવે, તિમ નપુંસક તીર્થકર ન સંભ, સર્વથા અસંભવિપણાથી, ઇમ પુરુષ તીર્થ કર તે અવસ્થંભાવિ એહવા બોલને વિષય ન હુઈ પ્રાયેં સંભવિને સંભવતાપણાથી, તે માટે પ્રોં અસંભવતું જે સંભ તિહાંજ અવયંભાવિ એવો વ્યવહાર તે નિર્દોષ, એતલાજ વતી જમાલિનિમિત્તથી નિહવમાર્ગની ઉત્પત્તિ તે અવસ્થંભાવિની એવી પ્રવચનને વિષે પ્રસિદ્ધિ, તીર્થકરના હસ્તદીક્ષિત શિષ્યથી નિહ્નવ માર્ગની ઉત્પત્તિને પ્રાદે અસંભવિ સંભવથી. ઈમ જયણાઈ પ્રર્વતતા અપ્રમત્તસંવતનાં કાયાદિવ્યાપારથી થાતે છદ્મસ્થઈ જ ગીતો છ વઘાત તે અવસ્થંભ વિ પણિ કહેવા મેગ્ય, પ્રાહે અસંભવિતે' સંભવતાથી. સિદ્ધાંત प्रयोग पनि छ. એ સૂત્રની વૃત્તિ-જિમ જે ભિક્ષ-યતી સદા ગુરુના આદેશને કરનાર એ વ્યાપારવંત હુઈ, તે કિમચાલો, નિવાઉ, હસતપાદાદિને સંકોચનચિકે સંકોચાતે, હસ્તપાદાદિક અવયવ પ્રતિ પ્રસારતે, સમસ્ત અશુભ-વ્યાપારથી પાછે વલો, ભલી રીતે ચઉવખેંર હસ્તપાદાદિક અવયવપ્રતિં તેહનાં નિક્ષેપનાંથાપવાનાં સ્થાનકપ્રતિ રોડરણાદિકે 53 જતે, " ગુરૂકુલવાસે વસે' એ સઘલિ ડિવું. તિહાં તે સાઈને બેઠાનો વિધિ-ભૂમિને વિષે એક સાથલ થાપીને બીજુ ઉરૂઉંચÉરાખી નઈ રહઈ નિશ્ચલસ્થાનનઈ અણુસહેવાપણે ભૂમિ પૂંછ પ્રમાને કુટી જિમ રહે તિમ દષ્ટાંતે સંકેચે, અથવા પ્રસારે, સૂત પણિ મયૂરની પરે સૂઈ, સ અન્યસવના ભયથિક એક પાસું સૂઈ સચેતન હેતે સૂઈ, જોઈને વલી પરિવર્તનાદિક ક્ષિાઓ કરે ઇત્યાદિ ક્રિયાઈ પ્રમાર્જન કરતે સર્વ ક્રિયા કરે. ઇમ અપ્રમત્ત પણુિં પૂત