Page Text
________________ पटले ] अरिष्टमरणलक्षण-नाडीच्छेद-महोद्देशः 203 कर्मचक्र क्रियाचक्र मध्यमाधःपर्वसन्धी षड्नाडीषु / एवं ख खि खु ख्ल खं इति चतुर्थमुदकमण्डलं षड्नाडीषु; कर्मचक्र क्रियाचक्रे तर्जन्यधःपर्वसन्धौ षड्नाडीषु; तथा क कि कृ कु कल क[118a]इति पञ्चमे पृथिवीमण्डलषड्नाडीषु कर्मचक्रे षण्मात्रककारस्य क्रियाचक्रेऽङ्गुष्ठापः प्रथमपर्वसन्धौ षड्नाडीषु / एवमेकऋतौ दक्षिणे वामे मकरकुम्भमासयोः षष्टिकादयो मात्राः संहारसृष्टिभेदेनेति। ततश्च वर्गात् समात्रान् मीनमेषभेदेन क्रमति दक्षिणबाहूपबाहुसन्धी, कर्मचके त्रिंशन्नाडीषु पृथिव्यादिपञ्चमण्डलेषु षड्दिनभेदेन चवर्गान् सस्वरान् क्रमति / संहारस्तद्यथा-च्चाः च्च् च्चू च्च च्ची च्चा इत्यवनौ / छ्छा छ्छ्ल छ्छू छ्छ् छ्छी छ्छा इति जले / ज्जाः ज्ज्लू ज्जू ज्ज जी जा इति अग्नौ / झ्झाः झझलू झ्झू झूझ झ्झी झ्झा इति वायो। आः ल अञी आ इत्याकाशे / त्रिंश- 10 न्मात्राः कर्मचक्रे क्रियाचक्रेऽपि दक्षिणाङ्गष्ठमध्यपर्वात् कनिष्ठामध्यपर्वान्ते पञ्चसन्धिषु षट्पट्नाडीषु चादीनि त्रिंशदक्षराणि संहारक्रमेण ज्ञातव्यानि इति / एवं वामभुजोपभुजसन्धौ कर्मचक्रे त्रिंशन्नाडीषु क्रियाचक्रेऽपि कनिष्ठाङ्गलीमध्यपर्वात् अङ्गष्ठमध्यपर्वान्ते पञ्चसन्धिषु षट्पट्नाडीषु प्रादयो वर्णास्त्रिशद् भवन्ति; तद्यथा- त्रि ऋजुञ्ल अं इति आकाशमण्डले, झ झि झु झु झूल में इति वायो, ज जि जृ जु ज्ल जं इति तेजसि, 15 छ छि छ छु छुट छ इति तोये, च चि च चु च्ल चं इति पृथिव्याम् / एवं वसन्तऋती क्रमति चवर्गः राशि'भेदेनेति / ततो दक्षिणकरोपबाहसन्धौ कर्मचक्रे त्रिंशन्नाडीषु क्रियाचक्रे दक्षिणाङ्गुष्ठोर्ध्वपर्वादिपञ्चसन्धिषु षट्षड्नाडीषु संहारक्रमेण टवर्गान् क्रमति वृषभेदेनेति; तद्यथा-ट्टाः ल टू टू ट्टी ट्टा इति अवनौ, ठ्ठाः ल ठू ठ्ठ ठी ठ्ठा इत्युदके, ड्डाः ड्ड्लू ड्डू ड्ड ड्डी ड्डा इत्यग्नौ, ढ्ढाः ढ्ढ्लू ढ्ढू ढढ़ ढ्ढी ढ्ढा इति वायो, ण्णाः ण्ण्ल एणू ण ण्णी ण्णा इत्याकाशे, एवं संहारेण / ततो वामकरोपबाहुसन्धी सृष्टिक्रमेण कर्मचक्रे त्रिंशन्नाडीषु क्रियाचक्रे वामकरकनिष्ठोज़पर्वादङ्गुष्ठपर्वसन्धिषु षड्नाडीषु आकाशादिमण्डलक्रमेण णकारादीन्यक्षराणि; तद्यथा-ण णि ण णु ण्ल णं [118b] इत्याकाशे, ढ ढि ढ ढु ढल ढं इति पवने, ड डि डु डु ड्ल डं इत्यग्नौ, ठ ठिठ्ठु ठं इत्युदके, ट टि टू टु लु टं इति पृथिव्याम्, वृषमिथुनराशिभेदेन क्रमति ग्रीष्मऋतौ। 25 एवमुत्तरायणे अशीत्युत्तरशताक्षराणि क्रमति दिनकरश्वायनं राशिभैदैरिति / पश्चाकोत्तरेणोरक्रमति दिनदिने इति पश्चाद्दक्षिणायने चन्द्रापानवायो मृत्युः क्रमति, सूर्य उत्क्रमति हीनो भवति / चन्द्रस्य रात्रे वृद्धिर्भवति, यस्य वृद्धिस्तस्य चरणेषु मृत्युः क्रमति इति न्यायात् सूर्य उत्क्रमति हस्ताङ्गुली(लि)मूनिसन्धिभ्यो १.क. ख. मात्रासि; ग. मात्राराशि; भो. Khyim Gyi dBye Bas Tsa sDe (राशि)। 2-3. क. ख. सूर्यवत् क्रमति / 4-5. भो. dMan par Mi hGur (न हीनो भवतीति)। ६.ग. रात्रौ /
| SR No. | 004303 |
| Book Title | Vimalprabha Tika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jagannath Upadhyay |
| Publisher | Kendriya Uccha Tibbati Shiksha Samsthan |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 320 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |