________________ विमलप्रभायां [ अध्यात्मइति / निरोधा इति षट्चक्रनिरोधस्वभावाः / एवं षट्पश्चाशदधिकशतकालचक्रनाड्यो देवतादेवतीस्वभावेनावस्थिता बालानां मृत्युदायिकाः, योगिनां सुखदायिकाः षड्कुलनाडीभिः सार्धं भाविताः सत्यः; द्वाषष्ट्यधिकशतं कालचक्रं षट्चक्रनाड्यात्मकमिति / तासु पुनषिष्ट्यधिकशतनाडीषु प्रत्येकनाडी दशवायुप्रचारेण स्कन्धधातुदशस्वभावेन दशविधा भवन्ति / एवं सर्वा दशगुणिता विंशत्यधिकषोडशशतसंख्या भवन्ति सप्ताविशन्नक्षत्रघटिकावाहिन्यः / एवं श्रीमान्नक्षत्रमण्डलपरमाविबुद्धे एतावत्यो देवत्यः प्रज्ञोपायेनेति' / अतो विस्तरान्नक्षत्रमण्डलाल्लोकसंवृत्या श्लेष्मादिधातुवाहिन्यो [108b] देवता लौकिकसिद्धिसाधनाय च शरीरसिद्धिसाधनाय वा मञ्जुश्रियोद्धृताः षट्चक्रनायिका इति कालचक्रनाडीसंकर नियमः / इदानीं षट्कुलनाडीरक्षणमुच्यते षडित्यादिनाषण्णाड्यश्चक्ररोधास्त्रिविधपथगताश्चन्द्रसूर्याग्निभेदैदेहे ता रक्षणीयाः गुरुनियमवशान्मृत्युदाः प्राणिनां याः / षट्सु प्राणप्रवेशो यदि भवति नृणां मृत्युहानिस्तदा वै सूक्ष्मायां न प्रविष्टे ह्यमरणविषयश्छिद्यते योगिभिश्च // 60 // : इह शरीरे याः षड् नाड्यश्चक्ररोधा उक्तास्त्रिविधपथगताश्चन्द्रसूर्यराहुवामदक्षिणमध्यपथगताः, ऊर्ध्वमधोविण्मूत्रशुक्रपथगताश्चन्द्रसूर्याग्निभेदेनेति / देहे ला रक्षणीया योगिना; कुतः ? गुरुनियमवशादिति / गुरुनियमः षडङ्गयोगः, तेन मरणाद् रक्षणीया मृत्युदाः प्राणिनां याः षण्णमासां प्राणप्रवेश इति / षट्सु प्राणप्रवेशो यदि भवति नृणां सर्वकालं मृत्युहानिस्तदा वै एकान्तमेषु षट्सु मध्ये सूक्ष्माऽवधूती मध्यमा, 20 तस्यां सूक्ष्मायां प्राणे न प्रविष्टे सति हमरणविषयः च्छिद्यते योगिभिश्च; अपि तुन च्छिद्यते मरणविषय इति / इति मूलतन्त्रानुसारिण्यां लघुकालचकतन्त्रराजटीकायां द्वादशसाहसिकायां विमलप्रभायाम् अध्यात्मनि चक्रवत्तिम्लेच्छयुद्ध-कालचक्रकुलतन्त्र-नाडीकुलोत्पत्ति-महोद्देशः तृतीयः // 3 // (4) अरिष्टमरणलक्षण-नाडीच्छेद-महोद्देशः इदानीं देहिनामकालमरणलक्षणमुच्यते प्राण इत्यादिनाप्राणो यद्येकनाड्यां वहति दिननिशं जीवितं कालवर्षम् अव्युच्छिन्नेकपक्षं वहति यदि नृणां जीवितं सार्द्धवर्षम् / 1. क. प्रज्ञोपायेति / 2. क, श्च / 3, क.० सम्वर /