Page Text
________________ पटल].. चक्रवत्तिम्लेच्छयुद्ध-कालचक्रकुलतन्त्र-नाडीकुलोत्पत्ति-महोद्देशः 189 षट् वेदनाप्रवतिन्यः, षट् संज्ञाप्रवर्तिन्यः, षट् संस्कारप्रवर्तिन्यः, षड् विज्ञानप्रवर्तिन्यः, षड् ज्ञानप्रबतिन्य इति षट्त्रिंशत् कुलनाड्योऽप्याधाराधेयसम्बन्धेन द्वासप्ततिरिति ज्ञेयाः / तथाह-कालचक्रनाख्यः उष्णोऽद्विरिति चतुर्दलरूपिण्यः, चतस्र'श्चतुःसन्ध्याप्रतिन्यः / हृदोऽष्टौ नाड्यो रोहिण्यादयः समानादीनामाधारभूताः / प्रत्यहं प्रहरभेदेन वाराष्टकवाहिन्यः। अत्राध ऊध्वं द्विनाच्योराधेयो वायुरिति / शिरसि नपतयः षोडश- 5 तिथिप्रवतिन्यः। बन्तसंख्या च कण्ठ इति कण्ठचक्रे अष्टाविंशति नक्षत्राणि, चत्वारि दण्डनक्षत्रप्रवर्तिन्यो द्वात्रिंशदिति / नाभौ नाभिकमले राशिनाडिकाबाह्ये घटीनाड्यः अष्टाभिरष्टगुणिताश्चतुःषष्टिनाड्यः षष्टिमण्डलवाहिन्यश्चतुःशून्यप्रवाहिन्यः चतुःषष्टिदण्ड प्रवर्तिन्य इति / द्विगुणनृपतय इति / द्वात्रिंशद्गुह्यमध्ये गुह्यकमलनाड्यः शुक्रादिद्वात्रिंशद्धातुप्रवर्तिन्य इति। षण्णाड्यश्चक्ररोधा दशविषयहराः सन्निपातस्वभावा भूयो भूयो द्विगुण्याः पुनरपि गुणिताः श्लेष्मपित्तानिलांशाः / एता वै मृत्युनाड्यो गुरुनियमवशादायुरारोग्यदाश्च षट्चक्र वायुनाड्यो मरणभयहरा योगिनां नात्र चित्रम् // 58 // एषु षट् नाड्यः षट् चक्करोधा भवन्ति; दश विषयहारिण्यो भवन्ति / ताः 15 सन्निपातस्वभावा इति ताः पुनद्विगुण्याः श्लेष्मांशाः विंशतिः भूयो द्विगुण्या पित्तांशाः / चत्वारिंशद् भवन्ति, पुनरपि अनिलांशास्ताऽशीतिर्भवन्ति, इति षट्पञ्चाशदधिकशतनाङ्यः षट्चक्रेषु व्यवस्थिताः कालचक्रनाड्योऽवगन्तव्याः / एता वै मृत्यू[108a]नाड्यो गुरुनियमवशादायुरारोग्यदाश्च / षट्चक्रे कालनाड्य उक्ता मरणभयहरा गुरूपदेशेन भाविताः सत्यो योगिनां नात्र चित्रमिति। उष्णीषेऽब्धिर्ललाटे जलधिहतयुगाः श्लेष्मधातुप्रकोपाः कण्ठे दन्ता हृदब्जे नयनहतयुगाः पित्तधातुप्रकोपाः / माभौ गुह्य ऽब्धिषष्टि नृपतिरपि तथा वायुधातुप्रकोपा गुह्य ऽन्यादिषट्कं प्रकटितनियताः सन्निपाता निरोधाः // 59 // उष्णीषेऽब्धिश्चतस्रः जलधिहतयुगा इति षोडश ललाटे, एता विंशति नाड्यः 25 श्लेष्मधातुप्रकोपा इति / कण्ठे दन्ता इति द्वात्रिंशन्नाड्यः / हृदब्जे नयनहतयुगा इति अष्ट नाड्यः, एताश्चत्वारिशन्नाड्यः पित्तधातुप्रकोपा इति नाभौ च गुह्य च यथासंख्यम् अधिषष्टिरिति चतुःषष्टिनाड्यः / नृपतिरपि गुह्यकमले बाह्ये परिमण्ले नाड्यः षोडश, एता अशीति नाड्यो वायुधातुप्रकोषा इति / गुह्येऽन्याविक' चेति दश नाड्यो मध्यपरिमण्डले / अन्या षट् च गर्भपरिमण्डले यथासंख्यम् / सन्निपाताः सन्निपातप्रकोपा 30 T307 १.क. ख. ततः / 2. क. ख.० दल / 3-4. क..दिश्चेति /
| SR No. | 004303 |
| Book Title | Vimalprabha Tika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jagannath Upadhyay |
| Publisher | Kendriya Uccha Tibbati Shiksha Samsthan |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 320 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |