________________ विमलप्रभायां [ अध्यात्मश्वासैरष्टादशशतैः प्राणशक्तिरेकदले संक्रान्तिर्भवति / सा च कक्कि(कर्कट)लग्ने नरेन्द्र / इह बाह्य सूर्यस्य कर्कटो जन्मराशिः। एवं सर्वजातकानां यस्मिन् लग्ने जन्म भवति, सा राशिः कर्कटसंज्ञा वेदितव्या 'प्राणजन्मराशि स्थानीया' इति न्यायात् / कक्कि(कर्कट)लग्ने नरेन्द्र इत्यामन्त्रणम् / यस्मिन् लग्ने बाह्य स्थितोऽकं 5 उदयकालात भ्रमति दिननिशं तत्र सा वेदितव्या सप्तस(शलाकाभेदेन / ज्ञातव्या (व्यं) लग्नमानं / यथा बाह्ये सूर्यस्य संक्रान्तिरूनाधिका दिनैर्वेदितव्या, तथाध्यात्मनि ऊनाधिकश्वासर्वेदितव्येति सूर्यस्य दण्डभेदेन शरीरे श्वासनियमः / प्राणस्य ऋणधनविषुवं कर्कटादिषु रविका[पाद]वशेन ऋणम्, मकरादिषु धनम् / ज्योतिषोक्तविधिना विषुवं प्रतिसंक्रान्तिदिनं सपादषट्पञ्चाशद्दण्डात्मकमिति बाह्य , अध्यात्मनि श्वासात्मकं प्रति10 लग्नसंक्रान्तिभेदेनेति द्वादशसंक्रान्तिभ्रमणम् / इदानीं प्रत्येककमलदले पञ्चमण्डलप्रवाह उच्यते एकेक इत्यादिना- . . एकैके पद्मपत्रे प्रवहति धरणी पश्चिमे चोत्तरेऽम्बु वह्निः सव्ये च पूर्वे प्रवहति पवनः पत्रमध्ये च शून्यम् / संक्रान्ति(:) [100a] पञ्चभेदैः प्रवहति विषुवं होननिःश्वासषष्टिः 15 एवं संक्रान्तिभेदाः प्रतिदिनसमये लग्नभेदैर्भवन्ति / / 39 // ... इह बाह्ये सूर्यस्य एकैकसंक्रान्तौ पञ्चमण्डलभोगाः / त्रिशदिनैः पञ्चमण्डलभोगः; षड्दिनैः षष्ठ्युत्तरत्रिंशतदण्डैरेकमण्डलभोगः; तथाध्यात्मन्यष्टादशशतैः श्वासैः पञ्चमण्डलभोगः, षष्ठयुत्तरत्रिंशतश्वासैरेकमण्डलभोगो भवति(तीति) नियमः / अत्र प्रत्येकसंक्रान्तिदले पञ्च स्थानानि भवन्ति–दलस्य पश्चिममुत्तरं दक्षिणं पूर्व मध्यम् / तत्र प्रत्येके पद्मपत्रैकैके प्रवहति धरणी-मण्डलं पश्चिमे दलस्योत्तरेऽम्बुमण्डलं वहति, वह्निमण्डलं सम्ये वहति, पुनः पूर्वे प्रवहति पवनमण्डलम् / पत्रमध्ये च शून्यमण्डलं वहति / प्रत्येक षष्ठ्युत्तरनिःश्वासशतत्रयं प्राणशक्तिरिति एवं संक्रान्तिः पञ्चभेदैः भवति प्रत्येका। एषु मण्डलेषु षष्ठयुत्तरत्रिशतश्वासमध्ये सपादएकादशैकादशश्वासान् गृहीत्वा प्रवहति विषुवं लग्नोदयाभिसन्धौ, होननिःश्वासषष्टिरिति सत्रिपादश्वासत्रयोनानुवहति श्वासान् सपाद७ षट्पञ्चाशदिति / एवं संक्रान्तिभेदो (भेदाः) अध्यात्मनि द्वादशलग्नभेदैर्भवन्ति, इति संक्रान्तिनियमः। इदानीं पञ्चमण्डलाधिदेवा उच्यन्ते शून्येत्यादिनाशूनाद्यं पञ्च तत्त्वं प्रवहति नियतं चोत्तरे क्ष्मादिसव्ये राह्वग्नी चन्द्रसूर्यो बुद्धमहीतनयौ दैत्यमन्त्री गुरुश्च / केतुर्मन्दश्च खादिष्विति दशपतयः क्षेत्रिणो मण्डलेषु - षण्मासं चन्द्र ईशो भवति नरपते चोत्तरे दक्षिणेऽर्कः // 40 //