Page Text
________________
सप्तमाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
[ईनः ] ईन प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० ।
[अषडक्षीणो मन्त्रः, अषडक्षीणा क्रीडा] षष्-अक्षि । अविद्यमानानि षडक्षीण्यस्मिन् = अषडक्षीणो मन्त्रः । 'सक्थ्यक्ष्णः स्वाङ्गे (७३।१२६) टः समासान्तः → अ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४/६८) इलुक् । अनेन ईनप्र० । 'र-घुवर्णान्नो ण०' (२।३।६३) णत्वम् । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र० → आ । क्रीडा । द्वाभ्यां साध्यत इत्यर्थः ।
[अषडक्षीणश्चैत्रः] अदृश्यानि षडक्षीण्यस्य = अषडक्षीणश्चैत्रः । पितुः पितामहस्य पुत्रस्य वा प्र(द्र)ष्टोच्यते । इन्द्रियपर्यायो वाक्षशब्दः - [अषडक्षीणोऽमनस्कः] अविद्यमानानि षडक्षीण्यस्य = अषडक्षीणोऽमनस्कः । विचारेण विना प्रवर्तत इत्यर्थः ।
[आशितङ्गवीनमरण्यम् ] आशिता गावोऽस्मिन्निति आशितङ्गु । 'परतः स्त्री पुम्वत् स्त्र्येकाथेऽनूङ्' (३।२।४९) पुंवत् । 'क्लीबे' (२।४।९७) हुस्वत्वे अनेन ईनप्र० । 'अस्वयम्भुवोऽव्' (७४/७०) अव् ।
[अलंकर्मीणः] अलं कर्मणे = अलंकर्मीणः । 'प्रात्यव-परि-निरादयो गत-क्रान्त-क्रुष्ट-ग्लान-क्रान्ताद्यर्थाः प्रथमाद्यन्तैः' (३।१२४७) इत्यादिना समासः । अनेन ईनप्र० । 'नोऽपदस्य तद्धिते' (७४/६१) अन्लुक् । 'र-वर्णानो ण एकपदे०' (२।३।६३) न० → ण ।
[अलंपुरुषीणः] अलं पुरुषाय = अलंपुरुषीणः । 'प्रात्यव-परि-निरादयो०' (३।११४७) इत्यादिना समासः । अनेन ईनप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलुक् । 'र-घुवर्णान्नो ण एकपदे०' (२।३।६३) न० → ण । [राजाधीनम् ] राशि अधीनं = राजाधीनम् । 'सप्तमी शौण्डाद्यैः' (३।१।८८) समासः । सि-अम् ॥छ।।
अदिस्त्रियां वाऽञ्चः ॥ ७।।१०७ ॥ [अदिस्त्रियाम् ] दिक् चासौ स्त्री च = दिक्स्त्री । न दिक्स्त्री = अदिक्स्त्री, तस्याम् । 'नजत्' (३।२।१२५) न० → अ० ।
[वा] वा प्रथमा सि । [अञ्चः] अञ्च् पञ्चमी ङसि ।
[प्राक्, प्राचीनम् ] प्र'अञ्चूग् गतौ च' (८९०) अञ्च् । प्राञ्चतीति प्राक् । क्विप्र० । 'अञ्चोऽनर्चायाम्' (४।२।४६) नलुक् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । नपुंसके प्रागेव = प्राचीनम् । अनेन ईनप्र० ।
[प्रत्यक्, प्रतीचीनम्] प्रत्यञ्चतीति प्रत्यक् । क्विपप्र० । 'अञ्चोऽनईयाम्' (४।२।४६) नलुक् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । नपुंसके प्रत्यगेव = प्रतीचीनम् । अनेन ईनप्र० । 'अच्च् प्राग् दीर्घश्च' (२।१।१०४) अच्० → च्० - पूर्वस्वरस्य दीर्घः ।
[ उदक्, उदीचीनम् ] उदञ्चतीति उदक् । क्विप्प्र० । 'अञ्चोऽनर्चायाम्' (४।२।४६) नलुक् । उदगेव = उदीचीनम् । अनेन ईनप्र० । 'उदच उदीच्' (२।१।१०३) उदीच् आदेशः । सि-अम् ।
[अवाक्, अवीचीनम् ] अवाञ्चतीति अवाक् । क्विप्र० । 'अञ्चोऽनर्यायाम्' (४।२।४६) नलुक् । अवागेव = अवीचीनम् । अनेन ईनप्र० । सि-अम् ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004232 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 450 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 8 MB |