Page Text
________________
सप्तमाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
[ तुल्यं भाण्डम् ] तुला । तुलया सम्मितं
=
तुल्यम् । अनेन यप्र० । 'अवर्णवर्णस्य' (७|४|६८) आलुक् । भाण्डम् । तेन न तुलासम्मित एवोच्यते, किन्तु सदृशार्थोऽपि तुल्यशब्दः । गिरिणा तुल्यो हस्ती ।
[ मूल्या मुद्गा: ] मूल । मूलमेषामुत्पाट्यं = मूल्या मुद्गाः । अनेन यप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलुक् ।
जस् ।
तृतीयान्ताच्चानाम्ये समे च -
=
[ मूल्यम् ] मूल । मूलेनानाम्यं प्राप्यं यत्पटादेर्विक्रयात् प्राप्यते सुवर्णादि तन्मूल्यम् ।
[ मूल्यः पटः ] मूलेन समः = मूल्यः पटः [ वश्यों गौर्विधेयः ] वश । वशं गतः =
[ पथ्यमोदनादि ] पथिन् । पथोऽनपेतं 1 ओदनादि ।
[ वयस्यः सखा ] वयस् । वयसा तुल्यः = वयस्यः सखा - मित्रः । अनेन यप्र० ।
[ धेनुष्या ] धेनु । विशिष्टा धेनुः = धेनुष्या । अनेन यप्र० षोऽन्तश्च । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र ० आ । या गोमता - गोस्वामिना गोपालायाधमर्णेन चोत्तमर्णाय आ ऋणप्रदानाद्दोहार्थं धेनुर्दीयते सा धेनुरेव धेनुष्या । पीतदुग्धेति यस्याः प्रसिद्धिः ।
मूल्यम् । अनेन यप्र० । मूलं पटाद्युत्पत्तिकारणम्, तेनानाम्यं प्राप्यं
[ गार्हपत्य एवंनामा कश्चिदग्निः ] गृहपति । गृहपतिना संयुक्तः = गार्हपत्यम् (यः) । अनेन गार्हपत्यनिपात्यते । सिअम् । एवंनामा कश्चिदग्निः ।
। अनेन यप्र० । उपादानेन - पटग्राह्यवित्तेन समानफल इत्यर्थः । वश्यो गौर्विधेयः । अनेन यप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् । = पथ्यम् । अनेन यप्र० । 'नोऽपदस्य तद्धिते' (७|४|६१) इन्लुक् ।
[ जन्या: ] 'जनैचि प्रादुर्भावे' (१२६५) जन् । जायते = जनी । 'पदि पठि पचि स्थलि-हलि-कलि-बलि-वलिवल्लि पल्लि कटि-चटि-वटि-वधि - गायचि वन्दि-नन्द्यवि - वशि- वाशि - काशि - छर्दि - तन्त्रि - मन्त्रि - खण्डि मण्डि - चण्डि - यत्यञ्जि-मस्यसि वनि-ध्वनि-सनि-गमि-तमि-ग्रन्थि - श्रन्थि - जनि-मण्यादिभ्यः' (उणा० ६०७ ) इप्र० । ' इतोऽक्त्यर्थात् ' (२।४।३२) ङी । जनीं जायां वहन्ति = जन्याः | अनेन यप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४।६८ ) ईलुक् । जस् । जामातुर्वयस्या मित्रा उच्यन्ते ।
[ जन्यः ] जनस्य जल्पः = जन्य: । अनेन यप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलुक् । निपातनादन्यत्र न भवति । [ धर्म्यं सुखम् ] धर्म । धर्मेण प्राप्यं = धर्म्यं सुखम् । अनेन यप्र० ।
[ धर्म्यम् ] धर्मादनपेतं - अभ्रष्टं च = धर्म्यम् । अनेन यप्र० ।
यद्धर्ममनुवर्त्तते ॥छ||
[ तार्यवध्ये ] तार्यश्च वध्यश्च =
[ नाव्यमुदकम् ] नौ । नावा तार्यं
Jain Education International
नौ - विषेण तार्य - वध्ये ॥ ७।१।१२ ॥
[ नौविषेण ] नौविषेण पञ्चमी भ्याम् । सूत्रत्वाल्लुप् ।
तार्यवध्यम्, तस्मिन् ।
=
नाव्यमुदकम् । अनेन यप्र० । 'य्यक्ये' (१।२।२५) आव् ।
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004232 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 450 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 8 MB |