Page Text
________________
सप्तमाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
[ शौक्रेयः ] शुक्ल (क्र)स्य अपत्यं बहवः कुमाराः । 'शुभ्रादिभ्यः' (६।१।७३) एयण्प्र० एय । 'वृद्धिः स्वरे० ' (७|४|१) वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् । ते शस्त्रजीविसङ्घः शौक्रेयः । अनेन अञ्प्र० अ । 'अवर्णवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् ।
=
[ घार्त्तेयः] घृताया अपत्यं बहवः कुमाराः = घार्तेयः । 'द्विस्वरादनद्याः ' ( ६ । १।७१ ) एयण्प्र० एय । अथवा घृतेरपत्यं = घार्त्तेयः । ‘द्विस्वरादनद्याः' (६।१।७१ ) एयण्प्र० एय । अथवा घृतेरपत्यं घार्त्तेयः । इतोऽनिञः ' (६।१।७२) एयण्प्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः आर् । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अवर्णस्य-इवर्णस्य च लुक् । ते शस्त्रजीविसङ्घः = घार्त्तेयः । अनेन अञ्प्र० → अ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् ।
=
[ धार्त्तेयः ] धृताया अपत्यं बहवः कुमाराः धार्तेयः । द्विस्वरादनद्या:' ( ६।१।७१ ) एयण्प्र० एय । अथवा
धृतेरपत्यं धार्तेयः । इतोऽनिञः' (६ १७२) एयण्प्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरे०' (७|४|१) वृद्धि: आर् । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अवर्णस्य- इवर्णस्य च लुक् । ते शस्त्रजीविसङ्घः धार्तेयः । अनेन अञ्प्र० → अ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् ।
=
=
ज्यावानेयः ] ज्यावानाया अपत्यं बहवः कुमाराः । 'ङ्याप्त्यूङ्ः' (६ । १।७०) एयण्प्र० 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अवर्णस्य लुक् । ते शस्त्रजीविसङ्घः ज्यावानेयः । अनेन अञ्प्र० 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अवर्णस्य लुक् ।
=
Jain Education International
=
पर्वादेरण् ॥ ७।३।६६ ॥
२१७
यौधेयः ।
अञ्वचनं ‘सङ्घ-घोषा-ऽङ्क-लक्षणेऽञ्- यञिञः' (६।३।१७२ ) इत्यणर्थम् । तेन यौधेयस्य सङ्घादिः 'सङ्घ-घोषा०' (६।३।१७२ ) अण्प्र० अ । वृद्धिः । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् इति भवति, अन्यथा 'गोत्राददण्डमाणव- शिष्ये' (६|३ | १६९) इत्यादिना अकञ् स्यात् ।
एय । वृद्धिः ।
अ
वृद्धिः ।
ननु यौधेयादयः सङ्घवचनाः कथं गोत्रं भवन्ति ? उच्यते - भर्गाद्यन्तर्गणो यौधेयादिस्तत्र येऽपत्यप्रत्ययान्तास्ते गोत्रं भवन्ति औपगवादिवत् । 'प्रकृतिग्रहणे स्वार्थिकप्रत्ययान्तानामपि ग्रहणम्' (न्या० सं० वक्ष० (२) / सूत्र ( १ )) इति न्यायात् । अपत्यं हि गोत्रमपत्यप्रत्ययान्ताच्च स्वार्थिकोऽप्यपत्यग्रहणेन गृह्यते । अत्र चेदमेव अञ्वचनं लिङ्गंचिह्नमित्यर्थः ॥छा |
For Personal & Private Use Only
=
[ पर्वादेः ] पर्शुरादिर्यस्य सः = पर्वादिः, तस्मात् ।
[ अण् ] अण् प्रथमा सि ।
[ पार्शवः, पार्शवौ, पर्शवः ] पर्शोरपत्यं बहवो माणवकाः । 'पुरु- मगध कलिङ्ग०' (६|१|११६) अणूप्र० । 'शकादिभ्यो द्रेर्लुप्' (६।१।१२० ) अण्लुप् । ते शस्त्रजीविसङ्घः सङ्घौ- सङ्घा वा = पार्शव:, पार्शवौ, पर्शवः । अनेन अण्प्र० → अ । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेर्ज्जिति०' (७|४|१) वृद्धिः आ । 'अस्वयम्भुवोऽव्' (७|४|७०) अव् । सि-औ । बहुत्वे 'बहुष्वस्त्रियाम्' (६।१।१२४) अण्लुप् । जस् । 'अस्येदोत्' (१।४।२२) ओ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४) अव् ।
[ राक्षसः, राक्षसौ, रक्षांसि ] रक्षस् मण्ड्यते । रक्षसोऽपत्यं । 'पुरु - मगध - कलिङ्ग०' (६।१।११६) अण्प्र० । ‘शकादिभ्यो द्रेर्लुप्' (६।१।१२०) अण्लुप् । रक्षांसि शस्त्रजीविसङ्घः- सङ्घौ-सङ्घा वा = राक्षसः, राक्षसौ, रक्षांसि । अनेन अण्प्र० → अ । सि-औ । 'शकादिभ्यो द्रेर्लुप्' (६।१।१२० ) इत्यादिना अनेन विहितस्य अणो न लुप् भवत्यप्राकरणिकत्वात् । ‘बहुष्वस्त्रियाम् ' ( ६ । १ । १२४ ) इति अण्लुप् । 'पुनर्द्रिग्रहणादप्राकरणिकस्यापि तत्र ग्रहणम् । जस् । 'नपुंसकस्य शिः' (१|४|५५) जस्०शि० इ० । 'धुटां प्राक्' (१|४|६६) नोऽन्तः ।
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004232 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 450 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 8 MB |