________________
१४२
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां ढुण्ढिकायां ।
[द्वैधीभावः] द्वौ प्रकारौ विभागौ वास्य = द्वैधम् । अनेन धणप्र० → ध । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेणिति०' (७४।१) वृद्धिः ऐ । अद्वैधस्य द्वैधस्य भवनं = द्वैधीभावः । 'भू सत्तायाम्' (१) भू । पूर्वमुक्तं वाक्यम् । 'भावा-ऽकोंः ' (५।३।१८) घञ्प्र० → अ । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३५१) वृद्धिः औ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४) आव् । 'कृ-भ्वस्तिभ्यां०' (७।२।१२६) विप्र० । 'ईश्च्वाववर्णस्या-ऽनव्ययस्य' (४।३।१११) ई । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) , च्चिलोपः ।
[त्रैधीभावः] त्रयः प्रकारा विभागा वास्य = त्रैधम् । अनेन धणप्र० → ध० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेणिति तद्धिते' (७४।१) वृद्धिः ऐ । 'अत्रैधस्य त्रैधस्य भवनं = वैधीभावः । 'भू सत्तायाम्' (१) भू । पूर्वमुक्तं वाक्यम् । 'भावा-ऽकोंः ' (५।३।१८) घञ्प्र० → अ । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३।५१) वृद्धिः औ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४) आव् । 'कृ-भ्वस्तिभ्यां०' (७२।१२६) विप्र० । 'ईश्च्वाववर्णस्या-ऽनव्ययस्य' (४।३।१११) ई । 'अप्रयोगीत्' (१।११३७) विलोपः ॥छ।
वारे कृत्वस् ॥ ७।२।१०९ ॥
[वारे] वार सप्तमी ङि।
.
[कृत्वस्] कृत्वस् प्रथमा सि । संख्याया इति वर्त्तते, वारो धात्वर्थस्यायौगपद्येन वृत्तिः, तत्कालो वा । [पञ्चकृत्वो भुङ्क्ते ] पञ्च वारा अस्य = पञ्चकृत्वो भुङ्क्ते । अनेन कृत्वस्प्र० । [षट्कृत्वः] षड् वारा अस्य = षट्कृत्वः । [शतकृत्वः] शतं वारा अस्य = शतकृत्वः । [सहस्त्रकृत्वोऽधीते ] सहस्रं वारा अस्य = सहस्रकृत्वोऽधीते । [बहुकृत्वः] बहवो वारा अस्य = बहुकृत्वः । [गणकृत्वः ] गणो वारा अस्य = गणकृत्वः । [कतिकृत्वः] कति वारा अस्य = कतिकृत्वः । [तावत्कृत्वः] तावत् वारा अस्य = तावत्कृत्वः । अनेन सर्वत्र कृत्वस्प्र० । भुज्यर्थो वारवानिति भुज्यर्थस्येदं विशेषणम् ॥छा।
द्वि-त्रि-चतुरः सुच् ॥ ७।२।११० ॥
[द्वित्रिचतुरः] द्विश्च त्रिश्च चतुरश्च(चतुश्च) = द्वित्रिचतुर, तस्मात् । [सुच्] सुच् प्रथमा सि । [द्विर्भुङ्क्ते ] द्वौ वारावस्य = द्विर्भुङ्क्ते । [त्रिर्भुङ्क्ते] वयो वारा अस्य = त्रिभुङ्क्ते ।
[चतुर्भुङ्क्ते] चत्वारो वारा अस्य = चतुर्भुङ्क्ते । अनेन सुचप्र० → स० । 'रात् सः' (२।१।९०) इति सलोपः सर्वत्र । 'क्रियाविशेषणात्' (२।२।४१) अम् ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
