________________
अध्ययन २
८७
HHHHHHHI
चतुर्विध गतियों में परिणत होता रहता है वह उसका संसार है और अपने स्वाभाविक गुणों में जो सदा परिणत होता रहता है वह उसका मोक्ष है ये दोनों बातें कूटस्थ नित्य में सम्भव नहीं हैं अतः यह मत भी त्यागने योग्य ही है। इसी प्रकार नैयायिक और वैशेषिकों के मत भी युक्ति रहित होने के कारण अधर्म पक्ष में ही गिनने योग्य है। इन मतों का विस्तृत विवेचन पहले किया जा चुका है इसलिए यहां विस्तार की आवश्यकता नहीं है ।
ते सव्वे पावाउया आइगरा धम्माणं, णाणापण्णा, णाणाछंदा, णाणासीला, णाणादिट्ठी, णाणारुई, णाणारंभा, णाणाझवसाणसंजुत्ता, एगं महं मंडलिबंधं किच्चा सव्वे एगओ चिटुंति ।
पुरिसे य सागणियाणं इंगालाणं पाइं बहुपडिपुण्णं अयोमएणं संडासएणं गहाय ते संव्वे पावाउए आइगरे धम्माणं णाणापपणे जाव णाणाझवसाणसंजुत्ते एवं वयासीहंभो पावाउया ! आइगरा धम्माणं णाणापण्णा जाव णाणाझवसाणसंजुत्ता! इमं ताव तुब्भे सागणियाणं इंगालाणं पाइं बहुपडिपुण्णं गहाय मुहुत्तयं मुहुत्तयं पाणिणा धरेह, णो बहु संडासगं संसारियं कुजा, णो बहु अग्गिथंभणियं कुज्जा, णो बहुसाहम्मिय-वेयावडियं कुज्जा, णो बहु-पर-धम्मिय-वेयावडियं कुज्जा, उज्जुया णियागपडिवण्णा अमायं कुव्यमाणा पाणिं पसारेह-इति वुच्चा से पुरिसे तेसिं पावादुयाणंतं
सागणियाणं इंगालाणं पाइं बहु-पडिपुण्णं अयोमएणं संडासएणं गहाय पाणिंसु ‘णिसिरइ तएणं ते पावादुया आइगरा धम्माणं णाणापण्णा जाव णाणाझवसाणसंजुत्ता पाणिं पड़िसाहरंति । तएणं से पुरिसे ते सव्वे पावाउए आइगरे धम्माणं जाव णाणाझवसाण-संजुत्ते एवं वयासी-'हंभो पावादुया ! आइगरा धम्माणं णाणापण्णा जाव णाणाझवसाण-संजुत्ता ! कम्हा णं तुब्भे पाणिं पडिसारह ? पाणिं णो डहिग्जा; दढे किं भविस्सइ ? दुक्खं दुक्खं ति मण्णमाणा पडिसारह; एस तुला, एस पमाणे, एस समोसरणे, पत्तेयं तुला, पत्तेयं पमाणे, पत्तेयं समोसरणे तत्थ णं जे ते समणा माहणा एवमाइक्खंति जाव परूवेंति-सव्वे पाणा जाव सव्वे सत्ता हंतव्वा, अज्जावेयव्वा, परिघेतव्वा, परितावेयव्वा, किलामेयव्वा, उद्दवेयव्वा । ते आगंतु-छेयाए, ते आगंतुभेयाए जाव ते आगंतु-जाइ-जरा-मरण-जोणि-जम्मण-संसार-पुणब्भवगब्भवासभवपवंच-कलंकली भागिणो भविस्सति । ते बहूणं दंडणाणं, बहूणं मुंडणाणं,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org