Page Text
________________
- २६
योगशतक-सूत्र : ९-१०. यत एवमतोऽत्राधिकारिणमाह -
अहिगारी पुण एत्थं विण्णेओ अपुणबंधगाइ ति ।
तह तह णियत्तपगई अहिगारो गभेओ त्ति ॥९॥ 'अधिकारी' पुन: 'अत्र'-योगमार्गे 'विज्ञेयः' ज्ञातव्यः 'अपुनर्बन्धकादिः' य इह परिणामादिभेदादपुनर्बन्धकत्वेन तांस्तान् कर्मपुद्गलान् बध्नाति स • तत्क्रियाविष्टोप्यपुनर्बन्धक उत्कृष्टस्थितेः । आदिशब्दात् सम्यग्दृष्टिश्चारित्री
चाभिगृह्यते, इह प्रकरणे एतदन्येषां सद्वन्धकादीनामभणनात् । अत एवाऽऽह-तथा तथा'-तेन तेन प्रकारेण तज्जीवग्रहणसम्बन्धयोग्यतापगमलक्षणेन निवृत्तः-अपगतः प्रकृते:-कर्मवर्गणारूपायाः अधिकार:-विशिष्टविचित्रफलसाधकत्वलक्षणो यस्य स निवृत्तप्रकृत्यधिकारः अनेकभेदः इति गाथार्थः ॥९॥ अयमेवाधिकारी, नान्य इत्याह
अणियत्ते पुण तीए एगंतणेव. हंदि अहिगारे ।
तप्परतंतो भवरागओ दढं अणहिगारी त्ति ॥१०॥ . 'अनिवृत्ते' पुनः 'तस्याः'-प्रकृतेः 'एकान्तैनैव'-सर्वथैव हन्दि इत्युपप्रदर्शने 'अधिकारे'-उक्तलक्षणे 'तत्परतन्त्रः'-प्रकृतिपरतन्त्रः भवरागओ' त्ति संसाररागाद् 'दृढम्'- अत्यर्थं सर्वभेदप्राप्तेः अनधिकारीति । उक्तं चान्यैरपि योगशास्त्रकारैर्भगवद्गोपेन्द्रैः
'अनिवृत्ताधिकारायां प्रकृतौ सर्वथैव हि । न पुंसस्तत्त्वमार्गेऽस्मिन् जिज्ञासाऽपि प्रवर्तते ॥ क्षेत्ररोगाभिभूतस्य यथाऽत्यन्तं विपर्ययः । तद्वदेवास्य विज्ञेयस्तदावर्तनियोगतः ॥ जिज्ञासायामपि ह्यत्र 'कश्चिन्मार्गो निवर्तते ।
नाक्षीणपाप एकान्तादाप्नोति कुशलां धियम् ।। १ एतत् पञ्चश्लोकात्मकमुद्धरणं गोपेन्द्राचार्यायं इति श्रीहरिभद्रसूरयः स्वयमेव योगबिन्दौ प्राहुः । तथाहि-"तथा चान्यैरपि ह्येतद् योगमार्गकृतश्रमैः । सङ्गीतमुक्तिभेदेन यद् गौपेन्द्रमिदं वचः ॥१०० ।- अनिवृत्ताधिकारायां." ॥ २ 'कश्चित् सर्गो' इति योगबिन्दौ पाठः ॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004175 |
| Book Title | Haribhadra Yogbharti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 346 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |