Page Text
________________
१५८
योगबिन्दु-सूत्र : ६२-६३-६४-६५
सम्यगवगमाभावात् ॥६२॥ अथ प्रकारान्तरत एव जातिस्मरणादात्मसिद्धिमभिधित्सुराह
श्रूयन्ते च 'महात्मान एते दृश्यन्त' इत्यपि ।।
क्वचित्संवादिनस्तस्मादात्मादेर्हन्त निश्चयः ॥६३॥ 'श्रूयन्ते'-समाकर्ण्यन्ते कथानकेषु भरु( भृगु)कच्छादौ शकुनिकाजीवराजपुत्रीसुदर्शनादयः, चकारो हेत्वन्तरसमुच्चये, 'महात्मानः' प्रशस्तस्वभावाः ‘एते'-जातिस्मरका: 'दृश्यन्त इत्यपि' दृश्यन्ते साक्षादेव क्वचिदिदानीमप्युपलभ्यन्ते । कीदृशा इत्याह 'संवादिनः'-विसंवादविकलवचनाः । ततः किमित्याह 'तस्मात्'-जातिस्मरकादिसंवादात्, 'आत्मादे:'-जीवकर्मादेरतीन्द्रियस्यापि कस्यचित् 'हन्त' इति कोमलामन्त्रणे 'निश्चयः' सम्पद्यत इति ॥६३॥ अथ निगमयत्राह
एवं च तत्त्वसंसिद्धेर्योग एव निबन्धनम् ।
अतो यनिश्चितैवेयं, नान्यतस्त्वीदृशी क्वचित् ॥६४॥ 'एवं च'-उक्तन्यायेनैव तत्त्वसंसिद्धेः'-आत्मादृष्टादिप्रतीतेः 'योग एव' नापरं किञ्चिद्, 'निबन्धनं'-हेतुर्वर्तते । एतदपि कुत इत्याह 'अतः'-योगात् 'यत्'-यस्मात् 'निश्चितैव'-अविपर्यासवत्येव, 'इयं'-तत्त्वसिद्धिः स्यात्, ननैव 'अन्यत:'-अन्यस्माद्वादप्रतिवादादेः 'तुः' पुनरर्थे, 'ईदृशी'-निश्चितरूपा तत्त्वसंसिद्धि: 'क्वचित्' क्षेत्रादौ ॥६४॥
अतोऽत्रैव महान् यलस्तत्तत्तत्त्वप्रसिद्धये ।
प्रेक्षावता सदा कार्यो, वादग्रन्थास्त्वकारणम् ॥६५॥ 'अतो'ऽस्मात्कारणात् 'अत्रैव' योगे 'महान्'-अन्योपायातिशायी 'यत्न' आदरः, तस्य 'तत्त्वस्य'-स्वर्गनरकादेः, 'प्रसिद्धये'-'प्रतीत्यर्थम् ‘प्रेक्षावता'बुद्धिमता 'सदा'-सर्वकालम् ‘कार्यो'-विधेयः । उपायान्तरप्रतिषेधमाह 'वादग्रन्थाः'-परपक्षनिराकरणेन स्वपक्षप्रतिष्ठापनानि तर्कप्रकरणानि 'तुः' प्राग्वत् 'अकारणं'-तत्त्वप्रतीतेरहेतवः । एतदेव समर्थयमान आह
१. प्रतीत्यर्थ:-A;
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004175 |
| Book Title | Haribhadra Yogbharti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 346 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |