________________
आगम
(४५)
अनुयोगद्वार”- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्ति:)
............. मूलं [१३४] / गाथा ||९९-१००|| मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र - [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हेमचन्द्रसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[१३४]
अनुयो मलधारीया
गाथा:
॥१६१॥
||-II
CALCUSA
पद्यते, इदमुक्तं भवति-निश्चयनयः-"कारणमेव तदन्त्यं सूक्ष्मो नित्यश्च भवति परमाणुः । एकरसवर्णगन्धो | वृत्तिः द्विस्पर्शः कार्यलिङ्गश्च ॥१॥" इत्यादिलक्षणसिद्ध निर्विभागमेव परमाणुमिच्छति, यस्त्वेतैरनेकैर्जायते तं सां- उपक्रमे शत्त्वात् स्कन्धमेव व्यपदिशति, व्यववहारस्तु तदनेकतानिष्पन्नोऽपि यः शस्त्रच्छेदाग्निदाहादिविषयो न भवति प्रमाणद्वार तमद्यापि तथाविधस्थूलताऽप्रतिपत्तेः परमाणुत्वेन व्यवहरति, ततोऽसौ निश्चयतः स्कन्धोऽपि व्यवहारनयमतेन | व्यावहारिकः परमाणुरुक्तः, न च वक्तव्यम्-अयं तर्हि शस्त्रच्छेदादिविषयो भवति, यतस्तन्निषेधार्थमेव प्रश्नमु-H त्पातयति-से णं भंते! इत्यादि, स भदन्त ! व्यावहारिकपरमाणुः कदाचित् असिः-खरं तद्धारां वा क्षुरो-17 नापितोपकरणं तद्धारां वा अवगाहेत-आक्रामेद ?, अत्रोत्तर, 'हन्तावगाहेतेति' हन्तेति कोमलामन्त्रणे अभ्यु-18 |पगमद्योतने वा अवगाहेतेति शिष्यपृष्टार्थस्याभ्युपगमवचनं, पुनः पृच्छति-स तत्रावगाढः संश्छिद्येत वाकाद्विधा क्रियेत भिधेत या-अनेकधा विदार्येत मूच्यादिना वस्त्रादिवद्वा सच्छिद्रः क्रियते ?, उत्तरमाह-नाय
मर्थः समर्थः, नैतदेवमिति भावः, अत्रोपपत्तिमाह-न खलु तत्र शस्त्र क्रामति, इदमुक्तं भवति-यद्यप्यनन्तैः *परमाणुभिनिष्पन्नाः काष्ठादयः शस्त्रच्छेदादिविषया दृष्टास्तथाप्यनन्तकस्याप्यनन्तभेदत्वात् तावत्प्रमाणेनैव परमाण्वनन्तकेन निष्पन्नोऽसौ व्यावहारिकः परमाणु यो यावत्प्रमाणेन निष्पन्नोऽद्यापि सूक्ष्मत्वान्न शस्त्रच्छेदादिविषयतामासादयतीति भावः। पुनरप्याह-त भदन्ताग्निकायस्य-बढेमध्यंमध्येन-अन्तरे व्यति-18 बजेद-गच्छेत् ?, हन्तेत्याद्युत्तरं पूर्ववत्, नवरं शस्त्रमिहाग्निशस्त्रं ग्राहय, पुनः पृच्छति-से णं भंते! पुक्खले'।
दीप अनुक्रम [२५७-२७०]
~325~
