________________
आगम
(४५)
अनुयोगद्वार”- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्ति:)
............. मूलं [१३४] / गाथा ||९९-१००|| मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र - [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हेमचन्द्रसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[१३४]
गाथा: ||--||
च्छेजा, से णं तत्थ विणिघायमावजेज्जा ?, नो इणटे समटे, णो खलु तत्थ सत्थं कमइ, से णं भंते! उदगावत्तं वा उदगबिंदुं वा ओगाहेज्जा ?, हंता ओगाहेजा, से णं तत्थ कुच्छेजा वा ? परियावज्जेज वा ?, णो इणटे समठे, नो खलु तत्थ सत्थं कमइ,-सत्थेण सुतिक्खणवि छित्तुं भेत्तुं च जं किर न सक्का । तं परमाणुं सिद्धा व
यंति आई पमाणाणं ॥१॥ उत्सेधः-'अणंताणं मुहुमपरमाणुपोग्गलाण'मित्यादिक्रमेणोच्छ्यो वृद्धिनयनं तस्माजातमङ्गुलमुत्सेधाङ्गुलम् , अथवा उत्सेधो-नारकादिशरीराणामुचस्त्वं तत्स्वरूपनिर्णयार्थमगुलमुत्सेधाङ्गुलं, तच कारणस्य परमाणुनसरेपवादेरनेकविधत्त्वादनेकविध प्रज्ञप्तं, तदेव कारणानेकविधत्वं दर्शयति-तद्यथे'त्यादि, 'परमाणू' इत्यादिगाथा सूत्रकृत् खयमेव विवरीपुराह-से किं तं परमाणू इत्यादि, परमाणुर्द्विविधः प्रज्ञप्त:-सूक्ष्मो व्यावहारिकच, तत्र सूक्ष्मस्तत्वरूपारुपानं प्रति स्थाप्या, अनधिकृत इत्यर्थः, 'से किं तं ववहारिए' इत्यादि, ननु कियद्भिः सूक्ष्मैनेंश्वयिकपरमाणुभिरेको व्यावहारिकः परमाणुनिष्पद्यते?, अत्रोत्तरम्, 'अनंताण'मित्यादि, अनन्तानां सूक्ष्मपरमाणुपुद्गलानां सम्बन्धिनो ये समुदायाः-द्वयादिसमुदायात्मकानि वृन्दानि तेषां याः समितयो-बहुनि मीलनानि तासां समागमः-संयोग एकीभवनं समुदयसमितिसमागमः, तेन व्यावहारिकपरमाणुपुद्गल एको नि
दीप अनुक्रम [२५७-२७०]
Elic
~324~