________________
आगम
(४४)
“नन्दी'- चूलिकासूत्र-१ (मूलं+वृत्तिः )
.................... मूलं [४३]/गाथा ||८१...|| ......... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-[४४], चूलिका सूत्र-[१] "नन्दीसूत्र" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [४३]
से एग जाणइ" अस्यायमर्थः-य एक वस्तूपलभते सर्वपर्यायैः स नियमात्सर्वमुपलभते, सर्वोपलब्धिमन्तरेण विवक्षितखैकस्य खपरपर्यायभेदभिन्नतया सर्वात्मनाऽवगन्तुमशक्यत्वात् , यश्च सर्व सर्वात्मना साक्षादुपलभते स एक खपरपर्यायभेदभिन्नं जानाति, तथाऽन्यत्राप्युक्तम्-"एको भायः सर्वथा येन दृष्टः,सर्वे भावाः सर्वथा तेन दृष्टाः। सर्वे भावाः सर्वथा येन दृष्टा, एको भावः सर्वथा तेन दृष्टः ॥१॥" तदेवमकारादिकमपि वर्णजातं केवलज्ञानमिव सर्वद्रव्यपर्यायपरिमाणमिति न कश्चिद्विरोधः । अपिच-केवलज्ञानमपि खपरपर्यायभेदभिन्नं, यतस्तदात्मस्वभावरूपं न घटादिवस्तुखभावात्मकं,ततो ये घटादिखपर्यायास्ते तस्य परपर्यायाः ये तु परिच्छेदकत्वखभावास्ते, खपर्याया परपर्यायाः अपि च पूर्वोक्तयुक्तस्तस्य सम्बन्धिन इति खपरपर्यायभेदभिन्नं, तथा चाह भाष्यकृत्-"वत्थुसहावं पइ तंपि सपरपज्जायभेदभिन्नं तु।तं जेण जीयभावो भिन्ना य तओ घडाईया ॥१॥" ततः पर्यायपरिमाणचिन्तायां परमार्थतो न कश्चिदकारादिश्रुत-| केवलज्ञानयोविशेषः, अयं तु विशेषः-केवलज्ञानं खपर्यायैरपि सर्वद्रव्यपर्यायपरिमाणतुल्यमकारादिकं तु खपरपर्यायरेव, तथाहि-अकारस्य स्वपर्यायाः सर्वद्रव्यपर्यायाणामनन्ततमभागकल्पाः, परपर्यायास्तु खपयोयरूपानन्ततमभागोनाः सर्वद्रव्यपर्यायाः, ततः खपरपोयरेव सर्वद्रव्यपर्यायपरिमाणमकारादिकं भवति, आह च भाष्यकृत्-"सर्य
१ वस्तुखभावं प्रति तदपि सपरपोषभेदभिन्न तु । तत् येन जीवभावः मिन्नाव तो घटादिकाः ॥ १॥ २ खायौपैस्तु फेवलेन तुल्यं न भवति न परैः । खपरपौयस्तु तत्तुल्यं केवलेनैव ॥१॥
दीप अनुक्रम [१३६]
REMinimational
~ 404~
