________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [११],
मूलं [-] / गाथा ||३७...|| नियुक्ति: [३१५]
(४३)
-
-
--
--
प्रत
-
सूत्रांक ||३७||
उत्तरा ईसरतलबरमाडंबिआण सिवइंदखंदविण्हूणं । जाकिर कीरइ पूआ सा पूआ दवओ होइ ॥ ३१५॥ बहुश्रुतपू
दि व्याख्या-ईश्वरश्च-द्रव्यपतिः तलवरश्च-प्रभुस्थानीयो नगरादिचिन्तकः, मडम्ब-जलदुर्ग तस्मिन् भवो माडबृहतिः
जाध्ययन म्बिकः-तद्भोक्ता स च ईश्वरतलवरमाडम्बिकास्तेषां, तथा शिवश्च-शम्भुः इन्द्रश्च-पुरन्दरः स्कन्दश्च-स्वामिकार्ति॥३॥ केयः विष्णुश्च-वासुदेवः शिवेन्द्रस्कन्द विष्णवस्तेषां, या किल क्रियते पूजा सा पूजा 'द्रव्यतः' द्रव्यनिक्षेपमाश्रित्य
६ भवति, द्रव्यपूजेति योऽर्थः, किलशब्दस्त्विहापारमार्थिकत्वख्यापकः, द्रव्यतोऽपि हि भावपूजाहेतुरेव पूजोच्यते, टाइयं तु द्रव्यार्थमप्रधाना वा पूजेति द्रव्यपूजा, अतोऽपारमार्थिक्येच, एतदभिधानं तु द्रव्यशब्दस्यानेकार्थत्वसूचकमिति
गाधार्थः ॥ भावपूजामाह
तित्थयरकेवलीणं सिद्धायरिआण सवसाहपां । जाकिर कीरइ पूआ सा पूआ भावओ होइ ॥ ३१६ ॥ KI व्याख्या-तीर्थराश्च-अर्हन्तः केवलिनश्च-सामान्येनैवोत्पन्न केवला: तीर्थकरकेवलिनस्तेषां, सिद्धाचार्याणां
प्रतीतानां, तथा सर्वसाधूनां, का?-या किल 'क्रियते' विधीयते पूजा सा पूजा 'भावतः' भावनिक्षेपमाश्रित्य । ॥३४॥
भवति, किलशब्दः परोक्षाप्तवादसूचका, तीर्थङ्करादिपूजा हि सर्वाऽपि क्षायोपशमिकादिभाववर्तिन एव भवतीति । दभावपूजेय, यत्तु पुष्पादिपूजाया द्रव्यस्तवत्यमुक्तं तद् द्रव्यैः-पुष्पादिभिः स्तव इति व्युत्पत्तिमाश्रित्य सम्पूर्णभाव
स्तबकारणत्वेन वेति गाथार्थः ॥ सम्प्रति प्रसुतोपयोग्याह
दीप अनुक्रम [३२७]
For PF
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~685~
