________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [६],
मूलं [-]/ गाथा ||१|| __ नियुक्ति: [२४३...]
(४३)
उत्तराध्य.
बृहद्वृत्तिः
॥२६२॥
प्रत सूत्रांक ||१||
व्याख्या-'यावन्तो' यत्परिमाणा वेदनं विद्या-तत्त्वज्ञानात्मिका न विद्या अविद्या-मिथ्यात्वोपहतकुत्सित- क्षुलकनिज्ञानात्मिका तत्प्रधानाः पुरुषाः अविद्यापुरुषाः, अविद्यमाना वा विद्या येषां ते अविद्यापुरुषाः, इह च विद्याशब्देन
मेन्थीयम्. प्रभूतश्रुतमुच्यते, न हि सर्वथा श्रुताभावः जीवस्य, अन्यथा अजीवत्वप्रासेः, उक्तं हि-"सधजीवाणपि व गं अक्खरस्सऽणंतभागो णिधुघाडितो, जदि सोऽवि आवरिजेज तो णं जीवो अजीवत्तणं पायेजा" । 'सर्वे'अखिलाः 'ते'इत्यविद्यापुरुषा, 'दुक्खसंभव'त्ति दुःखस्य सम्भवो येषु ते दुःखसम्भवाः, यद्वा दुःखं करोति दुःखयति ततो दुःखय-3 तीति दुःख-पापं कर्म ततः सम्भवः-उत्पत्तिर्येषां ते दुःखसम्भवाः, एवंविधाः सन्तः किमित्याह-'लुप्यन्ते' दारियादिभिर्बाध्यन्ते 'बहुशः' अनेकशो 'मूढा' हिताहितविवेचनं प्रत्यसमर्थाः, क -संसरणं-तिर्यग्नरकादिषु भवेषु । भ्रमणं संसारः तस्मिन् , कीशि १-'अनन्तके' अविद्यमानान्ते, अनेन चानन्तसंसारिकतादर्शनेन तारशा पण्डितमरणाभाव उक्तः, अध्ययनार्थापेक्षया तु निन्धखरूपज्ञापनार्थ तद्विपक्ष उक्त इति भावनीयम् । इह चायमुदाहरणसम्प्रदाय:-एगो गोधो दोगयेण वाइतो गेहाओ णिग्गतो, सर्व पुहवि हिंडिऊण जाहेण किंचि लहति ताहे पुण-|
D२१२॥ १ सर्वजीवानामपि चाक्षरस्यानन्तभागो नित्योद्घाटितः, यदि सोऽपि आत्रियेत सदा जीवोऽजीवत्वं प्रामुयात् ।२ एको गोधः (अलसः) दौर्गोन पातितो गृहानिर्गतः, सर्वा पृथ्वी हिण्डयित्वा यदा न किञ्चित् लभते तदा पुन
दीप अनुक्रम [१६१]
AIMEducatan intimational
For PF
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~523~
