________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [२८], मूलं [-] / गाथा ||९-१२|| नियुक्ति: [५०२...]
(४३)
बृहदृत्तिः
प्रत सूत्रांक ||९-१२||
उत्तराध्य.
तत्र तु धर्मास्तिकायस्य जीवादीनां चासत्त्वेन तस्यैवाभाव इति कस्यासौ समस्तु १, नन्वेवमपि न तत्सिद्धिः, हेतो-15 मोक्षमार्गरसिद्धत्वात् , तदसिद्धिश्चान्वयाभावात् , सति हि तस्मिन् भवनमन्वयो, न च तत्सत्त्वसिद्धिरस्ति, अन्वयाभावे ।
च व्यतिरेकस्याप्यसिद्धिरिति, ननु कथं न तत्सत्त्वसिद्धिः?, अथ भित्त्याद्यभाव एवाकाशमिति, एवं सत्याकाशा-15 ॥५६०॥||भाव एव भित्त्यादय इत्यपि किं न भवति ?, अथ तेषां प्रमाणप्रतीतत्वादू, इहापि किं न प्रमाणप्रतीतिः, तथा
हि-वियति विहग इत्यादि प्रतीत्यन्यथानुपपत्त्याऽनुमानतस्तत्सिद्धिः, न चेयं प्रतीतिरन्यथाऽपि संभवतीति । न ततस्तत्सिद्विरिति (वक्तुं) युक्तम् , एवं हि भित्त्यादिप्रतीतेरपि भिच्याद्यभावेऽपि भावकल्पनया तेषामप्यभा
वप्रसक्तिः, अथ तत्प्रतीतेः प्रामाण्य निश्चय इति नान्यथात्वकल्पना, एवं तर्हि वक्तव्यं-कुतोऽस्याः प्रमाणनिदाश्चयः, किं प्रमाणान्तरानुग्रहाद्वाधकाभावादा, यदि प्रमाणान्तरानुग्रहात् किं तत्प्रमाणान्तरं , य इहावाधि-3।
तप्रत्ययः स सर्वः प्रमाणं, यथा सुखादिप्रत्ययः, बाधितप्रत्ययाश्चामी भित्यादिप्रत्यया इत्यनुमानमिति चेयद्येवमिहापि यो य इहप्रत्ययः स सर्वः सालम्बनो यह कुण्डे दधीति प्रत्ययः, इहप्रत्ययश्चायम् इह विहग इति प्रत्ययः इत्यनुमानमस्त्येव, अथैवमाधारमात्रस्यैव सिद्धिर्नत्वाकाशस्थ, कथं न तत्सिद्धिः, यदेव बाधारमात्रं तदेवाकाश-II |मिति वयं ब्रूमः, अथ वाधकाभावात्, ननु वाधकमपि विपरीतप्रत्ययोत्पत्तिरूपं, तदभावक्षोभयत्र समान इति न काभित्याद्यभाव एवाकाशं किन्तु शुषिररूपमन्यदेव,ततस्तद्भावमाविवादवगाहस कथं न तत्कारणत्वसिद्धिराकाशस्य ?,
दीप अनुक्रम [१०८४-१०८७
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~1118~
