________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [२८],
मूलं [--]/ गाथा ||६|| नियुक्ति: [५०२...]
(४३)
प्रत सूत्रांक
||६||
अनेन रूपादय एव वस्तु न तद्यतिरिक्तमन्यदिति तथागतमतमपास्तं, तथाहि-यदुत्पादविनाशयोन यस्योत्पादविनाशी Kान तत्ततोऽभिन्नं, यथा घटापटो, न भवतश्च पयोयोत्पाद विनाशयोव्यस्योत्पादविनाशी, न चायमसिद्धो हेतुः, ट्र स्थासकोशकुशूलाद्यवस्थासु मृदादिद्रव्यस्यानुगामित्वेन दर्शनात् , न चास्य मिथ्यात्वं, कदाचिदन्यथादर्शनासिद्धेः,
उक्तं हि-"यो ह्यन्यरूपसंवेद्यः, संवेद्येतान्यथा पुनः । स मिथ्या न तु तेनैव, यो नित्यमवगम्यते ॥१॥” तथैकस्मिन् । द्रव्ये स्वाधारभृते आश्रिताः-स्थिता एकद्रव्याश्रिताः, के ते?-गुणाः' रूपादयः, एतेन च ये द्रव्यमेवेच्छन्ति तब-18 तिरिक्तांश्च रूपादीनविद्योपदर्शितानाहुस्तम्मतनिषेधः कृतः, संविनिष्ठा हि विषयव्यवस्थितयो, न च रूपाद्युत्कलि-14 तरूपं कदाचित्केनचिद् द्रव्यमवगतमवगम्यते वा, अथ तद्विवर्त्त एव रूपादयो न तु तात्त्विकाः केचन तद्भेदेन | सन्ति, नन्येवं रूपादिविषत्तों द्रव्यमित्यपि किंन कल्प्यते ?, अथ तथैव प्रतीतेः, एवं सति प्रतीतिरभयत्र साधारणे-14 त्युभयमुभयात्मकमस्तु, लक्ष्यतेऽनेनेति लक्षणं 'पर्यवाणां' वक्ष्यमाणरूपाणां 'तुः' विशेषणे 'उभयोः' द्वयोः प्राकृत-1 त्वाद् द्रव्यगुणयोराश्रिताः भवेत्ति 'भवेयुः' स्युः । अनेन च य एवमाहुः-यदाद्यन्तयोरसत् मध्येऽपि तत्तथैव, यथा : मरीचिकादो जलादि, न सन्ति च कुशूलकपालाद्यवस्थयोर्घटादिपर्यायाः, ततोद्रव्यमेवादिमध्यान्तेषु सत्, पर्यायाः पुनरसत्यैराकाशकेशादिभिः सदृशा अपि भ्रान्तः सत्यतया लक्ष्यन्ते, यथोक्तम्-"आदावन्ते च यन्नास्ति, मध्येऽपि |हि न तत्तथा । वितथैः सदृशाः सन्तोऽवितथा इव लक्षिताः॥१॥" तेऽपाकृताः, तथाहि-आद्यन्तयोरसत्त्वेन
दीप अनुक्रम [१०८१]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~1113~
