________________
आगम
(४२)
प्रत
सूत्रांक
॥६४..॥
दीप
अनुक्रम [ ४१४..]
“दशवैकालिक”- मूलसूत्र - ३ ( मूलं + निर्युक्तिः + भाष्य|+वृत्तिः)
अध्ययनं [९], उद्देशक [-] मूलं [ १५...] / गाथा ||६४...|| निर्युक्तिः [ ३१०-३१३], भाष्यं [६२...]
Education in
लोगोवयारचिणओ अत्थनिमित्तं च कामडं च । भवविणय मुक्खविणओ विणओ खलु पंचहा होइ ॥ ३१० ॥ अम्मुडाणं अंजलि आसणदाणं अतिहिपूआ य । लोगोवयारविणओ देवयपूआ व विहवेणं ।। ३११ ।। अवभासवितिछंदानुवन्तणं देसकालदाणं च । अभुट्टा अंजलिआसणदाणं च अत्थकए । ३१२ ।। एमेव कामविणओ भए अ नेअव्वमाणुपुब्बीए मोक्शंसिऽवि पंचविहो परूवणा तस्सिमा होइ ।। ३१३ ।। व्याख्या - लोकोपचारविनयो लोकप्रतिपत्तिफलः 'अर्थनिमित्तं च' अर्थप्रात्यर्थं च 'कामहेतुव' कामनिमितश्च तथा 'भयविनयो' भयनिमित्तो 'मोक्षविनयों' मोक्षनिमित्तः, एवमुपाधिभेदाद्विनयः खलु 'पञ्चधा' पञ्चप्रकारो भवतीति गाथासमासार्थः ॥ व्यासार्थाभिधित्सया तु लोकोपचार विनयमाह - 'अभ्युत्थानं' तदुचितस्यागतस्याभिमुखमुत्थानम् 'अञ्जलिः' विज्ञापनादौ, आसनदानं च गृहागतस्य प्रायेण अतिचिपूजा चाहारादिदानेन 'एच' इत्थंभूतो लोकोपचारविनयः, देवतापूजा च यथाभक्ति बल्याग्रुपचाररूपा 'विभवेनेति यथाविभवं विभवोचितेति गाथार्थः । उक्तो लोकोपचारविनयः, अर्थविनयमाह - 'अभ्यासवृत्तिः नरेन्द्रादीनां समीपावस्थानं 'छन्दोऽनुवर्तनम्' अभिप्रायाराधनं 'देशकालदानं च कटकादी विशिष्टनृपतेः प्रस्तावदानं, तथाऽभ्युत्थानमञ्जलिरासनदानं च नरेन्द्रादीनामेव कुर्वन्ति 'अर्थकृते' अर्थार्थमिति गाथार्थः ॥ उक्तोऽर्थविनयः, कामादिविनयमाह – 'एवमेवं यथाऽर्थविनय उक्तोऽभ्यासवृत्त्यादिः तथा कामविनयः 'भये चेति भयविनयश्च 'ज्ञातव्यो' विज्ञेयः 'आनुपूर्व्या' परिपाठ्या, तथाहि -कामिनो
For P&Personal Use City
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र- [ ४२ ], मूल सूत्र [३] “दशवैकालिक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि -विरचिता वृत्तिः
अथ "भावविनय" प्रकाश्यते
~ 482~
way.g
