________________
आगम
(४२)
“दशवैकालिक”- मूलसूत्र-३ (मूलं+नियुक्ति:+|भाष्य|+वृत्ति:) अध्ययनं [४], उद्देशक [-], मूलं [१] / गाथा ||१५...|| नियुक्ति: [२३२...], भाष्यं [६०] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.....आगमसूत्र-[४२], मूल सूत्र-३] “दशवैकालिक” मूलं एवं हरिभद्रसूरि-विरचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
दशवैका० इति 'प्रोच्यते' प्रकर्षणोच्यते सर्वैरेवतीर्थकरगणधरैरिति प्रयोगार्थः॥ प्रयोगश्च-विद्यमानकर्तृकमिदं शरीरम् , आ- ४ षड्जीवहारि-वृत्तिः । दिमत्प्रतिनियताकारत्वात् , घटवत् । आह-इदं त्रसकायनिगमनमनभिधाय अस्थाने 'सर्वे प्राणिनः परमध- निकाध्य.
माण' इत्यनन्तरसूत्रसंबन्धिसूत्राभिधानं किमर्थम् ?, उच्यते, निगमनसूत्रव्यवधानवदर्थान्तरेण व्यवधानख्याप- जीवस्वरूप ॥१४२॥
नार्थम्, तथाहि-त्रसकायनिगमनसूत्रावसानो जीवाभिगमः, अत्रान्तरे अजीवाभिगमाधिकारः, तदर्थमभिधाय चारित्रधर्मों वक्तव्यः, तथा च वृद्धव्याख्या-एसो खलु छट्टो जीवनिकाओ तसकाउत्ति पचह, एस ते जीवाभिगमो भणिओ, इयाणि अजीवाभिगमो भण्णइ-अजीचा दुविहा, तंजहा-पुग्गला य नोपोग्गला य, पर पोग्गला छविहा, तंजहा-सुहमसुहुमा सुहुमा सुहुमबायरा बायरसुहुमा बायरा बायरबायरा । सुहुमसुहमा परमाणुपोग्गला, सुहमा दुपएसियाओ आढत्तो जाव सुहुमपरिणओ अणंतपएसिओ खंधो, सुहुमवायरा गंधपोग्गला, बायरसुहुमा वाउक्कायसरीरा, बादरा आउकायसरीरा उस्सादीणं, बायरबायरा तेउवणस्सइपुढवितससरीराणि । अहवा चउब्विहा पोग्गला, तंजहा-खंधा खंधदेसा खंधपएसा परमाणुपोग्गला,
दीप अनुक्रम [३२]
एष खल षष्ठो जीवनिकायः प्रसकाय इति प्रोच्यते, एष तुभ्यं जीवाभिगमो भणितः, इदानीमजीवाभिगमो भव्यते-भजीवा द्विविधाः, तद्यथा-पुलाच नोपुद्गलाच, पुद्गलाः पवियाः, सयथा--सूक्ष्मसूक्ष्माः सूक्ष्माः सूक्ष्मवादरा बादरसूक्ष्मा बादरा बादस्यादराः । सूक्ष्मसूक्ष्माः परमाणुपुङ्गलाः, सूक्ष्मा द्विप्रदेशिकादा
थी यानरसूक्ष्मपरिणतोऽनन्तप्रदेशिकः स्कन्धः, सूक्ष्मबादरा गन्धपुरलाः, बादरसूक्ष्मा वायुकायशरीरागि, बादरा बकायशरीराणि अवश्यायादीनां, बादरबावरा-IR॥१४॥ |स्तेजोवनस्पतिचीत्रसशरीराणि । अथवा चतुर्विधाः पुरलाः, तबया-स्कन्धाः स्वन्धवेशाः स्कन्यप्रदेशात परमाणपदकाः ।
~ 287~