________________
आगम (४१/२)
“पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [५१८] .→ “नियुक्ति: [४८०] + भाष्यं [३४...] + प्रक्षेपं [५...]" . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति” मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||४८०||
पिण्डनियु- Maऽद्यापि न मे किमपि विनष्टम् अपि गच्छामि गुरुपादान्तिक प्रतिपये चारित्रं प्रक्षालयामि पापपङ्कमिति विचिन्त्य विनिर्गतो गृहात, उत्पादनायां तेर्मलयाग-II: कथमपि विश्वकर्मणा, ललित इजितादिना यथा विरक्त एष यातीति, ततः सत्वरं निजदुहितरावस्याप्य निर्भर्ल्सयति-हा! दुरा- मायायामारीयावृत्तिःस्मिके ! हीनपुण्यचतुपेशीके ! युष्मद्विलसितमेतादशमवलोक्य सकलनिधानभूतो युष्मद्भतो पिरक्तो यातीति तयदि नितयितुं शक्नुध- पाढभूतिः
स्तर्हि निवर्तयेथां नो चेत् मजीवनं याचध्वमिति, ततस्ताः ससम्भ्रमं परिहितनिवसनाः पृष्ठतः प्रचाप गच्छतः पादयोलमा, वदन्ति ॥१३॥
च-हा स्वामिन् ! क्षमस्वैकमपराधं निवर्तस्व माऽस्माननुरक्ताः परिहर , एवमुक्तोऽपि स मनागपि न चेतास रज्यते, ततस्ताभ्यामवाचि-1 स्वामिन् ! यद्येवं तर्हि मजीवनं देहि, येन पश्चादपि युष्मत्प्रसादेन जीवामः, तत एवं भवत्विति दाक्षिण्यवशादनुमत्य प्रतिनिहत्तः, ततः18 कृतं भरतचक्रवर्तिनश्चरितप्रकाशकं राष्ट्रपालं नाम नाटक, ततो विज्ञप्तो विश्वकर्मणा सिंहरथो राजा-देव ! आषाढभूतिना राष्ट्रपालं नाम || नाटकं विरचितं, तत्सम्पति नर्त्यतामिति, परं तत्र राजपुत्रपञ्चशतैराभरणविभूषितैः प्रयोजनं, ततो राज्ञा दत्तानि राजपुत्राणां पश्चश-18 तानां, तानि यथायथमाषाढभूतिना शिक्षितानि, ततः पारब्ध नाटकं नर्तितुं, तत्राऽऽपाढभूतिरात्मनेक्ष्वाकुवंशसम्भूतो भरतश्चक्रवर्ती स्थितो राजपुत्राश्च यथायोगं कृताः सामन्तादयः, तत्र च नाटके यथा भरतेन भरतं षट्खण्डं प्रसाधितं यथा चतुर्दश रत्नानि नव महानिधयः ||३|| माता यथा चाऽऽदर्शगृहेऽवस्थितस्य केवलालोकप्रादुर्भावो यथा च पञ्चशतपरिवारेण सह प्रवज्यां प्रतिपनस्तत्सर्वमप्यभिनीयते, ततो राज्ञा कोकेन च परितुष्टेन सर्वेणापि यथाशक्ति दारकुण्डलादीन्याभरणानि सुवर्णवस्त्राणि च प्रभूतानि सितानि, ततः सर्वजनानां धर्म- ॥१३॥ लाभ मदाय पञ्चशतपरिवार आषाढभूतिगन्तुं पावर्त्तत, ततः किमेतत् ! इति राज्ञा निवारितः तेनोक्तं-किं भरतश्चक्रवर्ती पत्रज्यामादाय निवृतः । येनाहं निव” इति गतः सपरिवारो गुरुसमीप, वस्त्राभरणादिकं च समस्तं निजभार्याभ्यां दत्तवान्, तच्च मजीवनकं किल
दीप अनुक्रम [५१८]
~ 279~