________________
आगम (४१/२)
“पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [४११] .→ “नियुक्ति: [३८१] + भाष्यं [२७...] + प्रक्षेपं [४...]" मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति” मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||३८१||
मणिभद्रपमुखै राक्रान्तं साधुमवलोक्य सञ्जातशडैरभाणि-दर्शय निजभाजनं साधो ! येन प्रेक्षामहे, साधुश्च न दर्शयति, ततो वलात्म
लोकितं, दृष्टा मोदकाः, ततः कोपारुणलोचनैः साधिशेष रक्षकपुरुषः पृष्टः-यथा कि भोः! त्वयाऽस्मै सर्वेऽपि मोदका दत्ताः?, स भयेन | कम्पमानोऽवोचत्न मया दत्ताः, एवं चोक्ते माणिभद्रादिभिः साधुरूचे-चौरस्त्वं पाप साधुवेपविडम्बकः 'सहोद' इति सलोपत्र इदानी प्राप्तोऽसि ? कुतस्ते मोक्ष इति गृहीतो वखाश्चले?, कर्षितो बहुना, ततः पथात्कृत इति गृहीत्वा सकलमपि पावरजोहरणादिकम-|| पकरणं गृहस्थीकृतः, ततः 'उड्डाह' इति नीतो राजकुलं, कथितो धर्माधिकरणिकानां, पृष्टश्च तैः साधुश्च न किमपि कज्जया वक्तुं शक्तवान , ततस्तैः परिभावित-नूनमेष चोर इति, परं साधुवेषधारीतिकृत्वा प्राणैर्मुक्तो निर्विषयश्चाऽऽज्ञापितः, एवमत्र भावना-अनायके दातरि | एतेऽनन्तरोका ग्रहणकर्षणादयो दोपा भवन्ति, 'पहुंमिचि तृतीया सप्तमी, यथा 'तिसु तेसु अलंकिया पुहवी' इत्यत्र, ततोऽयमर्थःतस्मात् 'प्रभुणा' नायकेन दत्ते सति साधुना ग्रहणं भक्तादेः कर्तव्यं, तत्राप्याच्छेचादिकं सम्यक् परिहर्त्तव्यमिति । उक्तं सोदाहरणं || मोदकद्वारम् , अधुना शेषाण्यपि द्वाराण्यतिदेशेन व्याख्यानयति
एमेव य जंतंमिवि संखडि खीरे य आवणाईसं । सामन्नं पडिकुटुं कप्पइ घेत्तुं अणुन्नायं ॥ ३८२ ।।।
व्याख्या-'एचमेव' मोदकोदाहरणप्रकारेण यन्त्रेऽपि सङ्खड्यामपि क्षीरे चाऽऽपणादिषु च यत् 'सामान्य' साधारणं तत् स्वामिभिः सर्वैरप्यनिसृष्टं सत् प्रतिक्रुष्टं तीर्थकरगणधरैः, अनुज्ञातं पुनः सर्वैरपि स्वामिभिः कल्पते ग्रहीतुं, तत्र दोपाभावात् । सम्पति चुल्लकद्वारस्य प्रस्ताक्नां चुल्लकस्य भेदं च प्रतिपादयवि
चुल्लत्ति दारमहुणा बहुवत्तव्वंति तं कयं पच्छा । वन्नेइ गुरु सो पुण सामिय हत्थीण विन्नेभो ॥ ३८३॥ .
दीप अनुक्रम [४११]
~230~
