________________
आगम (४१/२)
“पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
मूलं [२०] .. "नियुक्ति: [१३] + भाष्यं [७...] + प्रक्षेपं " . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
गाथांक नि/भा/प्र ||१३||
वनस्पतिकायिकानां, तथा च हरीतक्पादयो योजनशवादूईमानीताऽचिचीभूतत्वादोपपायर्थ साधुभिः प्रतिगृह्यन्ते इति । कालतस्त्वधिचता स्वभावतः स्वायुःक्षयेण, सा च परमार्थतोऽतिशयज्ञानेनैव सम्यक्परिज्ञायते न छामस्थिकज्ञानेनेति न व्यवहारपथमवतरति, अत एव च तृषाऽतिपीडितानामपि साधूनां खभावतः स्वायुःक्षयेणाचित्तीभूतमपि तडागोदकं पानाय वर्द्धमानस्वामी भगवान् नानुज्ञातवान् , इत्थंभूतस्याचित्तीभवनस्य छास्थानां दार्चक्षस्वेन मा भूत सर्वत्रापि तहागोदके सचिनेऽपि पाश्चात्यसाधूनां प्रवृत्तिप्रसङ्ग इतिकत्वा, भावतोऽचित्तीभवन पूर्ववर्णादिपरित्यागतोऽपरवादितया भवनं । तदेवमुक्तोऽचित्तोऽपि पृथिवीकायः। एतेन चाचित्तेन साधूनां प्रयोजनं, तथा चाह-'युक्त इत्यादि, पुत्कान्ताः-अपगता योनिः-उत्पत्तिस्थानं यत्र तेन विध्वस्तयोनिना-पामुकेन 'इदं वक्ष्यमाणस्वरूपं प्रयोजनं साधूनां भवति ।। तदेवोपदर्शयतिA अवरद्विगविसबंधे लवणेन व सुरभिउवलएणं वा । अच्चित्तरस उ गहणं पओयणं तेणिमं बडनं ॥ १४ ॥
व्याख्या-अपराधनम् अपराद्ध-पीडाजनकता तदस्यास्तीति अपराद्धिको लूतास्कोट: सपोदिशो वा विष-प्रतीतं तब दद-1 प्रभृतिषु चारितं सम्भवति तयोरुपशमनाय बन्ध इव बन्धः-प्रलेपस्तस्मिन् कर्तव्येऽचित्तपृथिवीकायस्प गौरमृत्तिकाकेदारतरिकादिरूपस्य || ग्रहणं प्रयोजन, यद्वा लवणेन प्रतीतेन 'अचित्तस्स' ति विभक्तिपरिणामेनेह तृतीयान्तं सम्बध्यते, अचित्तेनालवणभक्तभोजनादौ प्रयोजनम् , अथवा मुरभ्युपलेन-गन्धपापाणेन गन्धरोहकाख्येन प्रयोजनं, तेन हि पामाप्रसूतदातधातादिः क्रियते, चाशब्दो विकल्पार्थः, अथवा तेन पृथिवीकायेनेदमन्यत्प्रयोजनम् ।। तदेवाह
ठाणनिसियणतयट्टण उच्चाराईण चेव उस्सग्गो । घुट्टगडगलगलेको एमाइ पओयणं बहुहा ॥ १५ ॥
दीप अनुक्रम
[२०]
~ 20~
