________________
आगम (४१/२)
“पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [३५८] → "नियुक्ति: [३३०] + भाष्यं [२७...] + प्रक्षेपं [२...]" . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति” मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
पिण्डनियु- तेर्मलयाग- रीयावृत्तिः ॥१०२।।
गाथांक नि/भा/प्र ||३३०||
हृतं द्विधा, तथया-जवाभ्यां-पद्याम् , उपलक्षणमेतत् , तेन गन्त्र्यादिना च॥ तत्रामूनेव जकस्थलाभ्याहतभेदान सप्रपञ्च विभावयन ||११अभ्यादोषान प्रदर्शयति
हृतदोषः जंघा बाह तरीइ व जले थले खंध आरखुरनिबद्धा । संजमआयविराहण तहियं पुण संजमे काया ॥ ३३१ ॥ अत्थाहगाहपंकामगरोहारा जले अवाया उ। कंटाहितेणसाबय थलंमि एए भवे दोसा ॥ ३३२॥
व्याख्या-तत्र जलमागें स्तोकजलसम्भावनायां जयाभ्याम् अस्ताघसम्भावनायां बाहुभ्यां यदिवा तरिकया, उपलक्षणमेतत् , उडुपेन चाभ्याहृतं सम्भवति, स्थलमार्गे तु स्कन्धेन यद्वा 'आरखुरनिबद्ध ति अत्र तृतीयार्थे प्रथमा, ततोऽयमर्थः-आरकनिबद्धा गन्त्री क्या खुरनिवद्धा रासभवलीवोदयस्तैः, अत्र च दोषाः संयमविराधनाऽऽत्मविराधना च, 'तत्र' संयमाऽऽत्मविराधनामध्ये संयम-| विषया विराधना जलमार्गे स्थलमार्गे च 'काया' अपकायादयो विराध्यमाना द्रष्टव्याः । जलमार्गे आत्मविराधनामाह-'अत्याह'। इत्यादि, अत्र प्राकृतत्वात् कचिद्विभक्तिकोपः कचिद्विभक्तिपरिणामश्च, ततोऽयमर्थः-अस्ताचे पदादिभिरलभ्यमानेधोभूभागेऽधो-| निमज्जनलक्षणोऽपायो भवति, तथा 'ग्राहेभ्यः' जलचरविशेषेभ्यः यदा 'पन्तः' कलरूपात् अथवा मकरेभ्यः, यदिवा 'ओहारे नि करछपेभ्यः, उपलक्षणमेतत्, अन्येभ्यश्च पादयन्धकतन्त्वादिभ्यः 'अपाया' विनाशादयो दोपाः सम्भवन्ति । स्थलमार्ग आत्मविराधनामाह-कंटेस्पादि कण्टकेभ्यो यदिवाऽहिभ्यो यद्वा स्तेनेभ्योऽथवा श्वापदेभ्यः, उपलक्षणमेतत् , ज्वरायुत्पादकपरिश्रमादिभ्यश्च । 'स्थले ' स्थलमार्गे एत एवापायरूपा दोषाः प्रतिपचव्याः ।। उक्तमनाचीर्ण परप्रामाभ्याहृतं नोनिशीथं, सम्पति तदेव स्वग्रामाभ्याहृतं ॥१०॥ नोनिशीथं गाथाद्रयेनाद
दीप अनुक्रम [३५८]
000000000000000000000000000000
~ 207~
