________________
आगम (४१/२)
“पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [२८७] → "नियुक्ति: [२६३] + भाष्यं [२३...] + प्रक्षेपं [२...]" . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति” मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
पिण्डनियु
केमेलयगिरीयात्तिः
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||२६३||
॥८६॥
आहाकम्मियभायणपरफोडण काय अकयए कप्पे । गहियं तु सुहुमपूई धोवणमाईहिं परिहरणा ॥ २६३ ॥
३ पूतिदोघे व्याख्या-यत्र भाजने गृहीतमाधाकर्म तस्मिन् भाजने आधाकर्मपरित्यागानन्तरं 'प्रस्फोटनं कृत्वा' इस्तेनास्फालनादिना सूक्ष्मपूत र सर्वानन्याधाकावयवानपसार्य अकृते 'कल्पे' कल्पत्रये यद् गृहीतं तत्सूक्ष्मपूतिर्भवति, कतिपयोद्धरितमूक्ष्माधाकर्मावयवामिश्रणसम्भ- मार वात् , तस्य च सूक्ष्मपूते: परिहरणं धावनादिभिः, किमुक्तं भवति ?-पात्रस्याधाकर्मिकपरित्यागानन्तरं कल्पवयधावनेन प्रक्षालनं क्रियते । तर्हि सूक्ष्मपूतिनं भवति, तत एवं सूक्ष्मपूतेः परिहरणमपि घटते, तस्मादिदमेव सूक्ष्मपूतिस्वरूपमुच्यतामिति भावः, तदेतदयुक्तं, यत इयं 4 बादरपूतिरेव, तथाहि-गृहीतोऽस्ति तस्याधाकर्मणः सत्कैः स्थूलैः सिक्थायवयवैः । तन्मिथ सत्कथं स सूक्ष्मपूतिः । किश्शधोयंपि निरावयवं न होइ आहच्च कम्मगहणमि । न य अद्दव्वा उ गुणा भन्नई सुद्धी कओ एवं ? ॥ २६४ ॥
व्याख्या-कदाचित् कर्मग्रहणे' आधार्मिकग्रहणे सति तत्परित्यागानन्तरं पश्चात् 'धौतमपि' प्रक्षालितमपि पात्रं सर्वथा न निरवयवं भवति, पश्चादपि गन्धस्योपलभ्यमानत्वात, अथ गन्ध एवं केवल उपलभ्यते न तु तदवयवः कथिदस्तीति बेथे, तत आह-न| च' अद्रव्याः' द्रव्यरहिताः 'गुणाः' गन्धादयः सम्भवन्ति, ततो गन्धोपलम्भादवयं तत्र धीतेऽपि केचन सूक्ष्मा अवयवा द्रष्टव्याः, ततो भण्यते-'एवमपि ' अपिरत्र सामद्रिम्पते भवत्परिकल्पितमकारेणापि कुतः सूक्ष्पपूतेः 'शुद्धिः' परिहारो ?, नैव कथश्चन इति ॥८६॥ भावः, तस्मात्पूर्वोक्त एव सूक्ष्मपूतिः, तस्य च प्रज्ञापनामा, न तु परिहरणं कर्तुं शक्यमिति स्थितं । ननु यदि स परमार्थतः सूक्ष्मपूतिस्तवस्तस्यापरिहारे नियमादशुद्धिः पामोति, सोऽपि च सूक्ष्मपूतिः सकललोकव्यापीष्यते, गन्धादिपुगलानां क्रमेण सकललोकम्पापनसम्भ
दीप अनुक्रम [२८७]
~ 175~