________________
आगम (४१/२)
"पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [२१] “नियुक्ति: [१९५] + भाष्यं [२२...] + प्रक्षेपं " . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति” मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||१९५||
वेदेषु यथायोगमन्येष्यपि समयेषु गोमांसादिकं करभीक्षीरादिकं चाभिधीयमानं वचनमामाग्या पगमतस्तयेति प्रतिपयन्ते, तयदि मिथ्यादृष्टयः स्खसमयप्रामाण्याभ्युपगमतस्तथेति प्रतिपन्नाः ततः साधुभिर्भगवति सर्वज्ञे प्रत्ययदायवलम्बमानविशेषतो भगवत्प्रणीते वचस्पभिधीयमानमाधाकम्मोदिकमभोज्यमपेयं च तथेति प्रतिपत्तव्यम् । सम्मति तस्कृष्टस्पाकलप्पतामाह| वनाइजुयावि बली सपललफलसेहरा असुइनत्था । असुइस्स विप्पुसेणवि जह छिक्काओ अभोज्जाओ ॥ १९५ ॥ ___व्याख्या-यथा वर्णादियुतोऽपि 'बलि' उपहारः 'सपछलफलशेखरः' इह पललं-तिलक्षोद उच्यते फलं-नालिकेरादि तत्तहितः शेखरः-शिखा यस्य स तथा, आस्तामनेवविध इत्यपिशब्दार्थः, एतेनास्य प्राधान्यमुक्तं, स एवंविधोऽपि यदा अशुचौ न्यस्त:-पुरीपस्योपरि स्थापितः सन् अशुचेः 'विनुवापि' लोनापि, आस्ता स्तबकादिनेत्यपिशब्दार्थः, सृष्टो भवति तदा अभोज्यो भवति, एवं निर्दोषतया भोज्योऽप्याहार आधाकम्मोक्यवसंस्पृष्टतपा साचूनामभोज्यो वेदितव्यः । भोजनस्थितस्याकलप्यतां भावयति
एमेव उज्झियमिवि आहाकम्ममि अकयर कप्पे । होइ अभोजं भाणे जत्थ व सुद्धेऽवि तं पडियं ॥ १९६ ॥
व्याख्या-यथा आधाकावयवेन संस्पृष्टमभोज्यम् एवं यस्मिन् भाजने सदाधाकर्म ग्रहीत तस्मिन्नाधाकर्मणपुनितेऽपि अकते कल्पे वक्ष्यमाणप्रकारेण कल्पत्रयेणामक्षालिते यद्वा यत्र भाजने पूर्व शुद्धेऽपि भक्ते गृहीते आधाकर्म स्तोकमात्रं पतितं तस्मिन् भाजने पूर्वगृहीते शुद्ध आधाकर्मणि च सर्वात्मना त्यक्ते पश्चादकृतकल्पे-वक्ष्यमाणप्रकारेणाकृतकल्पत्रये यद् भूयः शुद्धमपि प्रक्षिप्यते तदभोज्य-13 मवसेयं, न खलु लोकेऽपि यस्मिन् भाजने पुरीष पपतत्तस्मिन्नशुचिपरित्यागानन्तरममक्षाकिते यदा यस्मिन् भाजने भक्तादिना पूर्णेऽपि तदुपरि पुरीषं निपतितं भवेत् तस्मिन् पूर्वपरिगृहीतभक्तादिपुरीषपरित्यागानन्तरमप्रक्षालिते भूयः प्रक्षिसमशनादिकं भोज्यं भवति, पुरी
दीप अनुक्रम [२१७]
~146~