________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [२], मूलं [२...] / [गाथा-], नियुक्ति : [१०५६..], भाष्यं [१९३]
(४०)
प्रत सूत्रांक
[...]
Tीच सति तत्त्वतस्तीर्थस्योन्नतिकरणं, भावस्तव एव तस्य सम्यगमरादिभिरपि पूज्यत्वमेन (वात्तमेव च) दृष्ट्वा क्रियमाणमन्ये
sपि सुतरां प्रतिबुध्यन्ते शिष्टा इति खपरानुग्रहोऽपीहैवेति गाथार्थः ॥१९३॥ आह-ययेवं किमयं द्रव्यस्तव एकान्तत एव हेयो वर्तते ? आहोस्विदुपादेयोऽपि ?, उच्यते, साधूनां हेय एव, श्रावकाणामुपादेयोऽपि, तथा चाह भाष्यकार:अकसिणपवत्तगाणं चिरयाविरयाण एस खलु जुत्तो। संसारपयणुकरणो ब्यथए कूवदिढतो ॥१९४।। (भा०) | व्याख्या-अकृत्स्नं प्रवर्तयतीति संयममिति सामर्थ्याद्गम्यते अकृत्स्नप्रवर्तकास्तेषां, 'विरताविरतानाम्' इति श्रावका-IN णाम् एष खलु युक्तः एष-द्रव्यस्तवः खलुशब्दस्यावधारणार्थत्वात् युक्त एन, किम्भूतोऽयमित्याह-संसारप्रतनुकरणः' संसारक्षयकारक इत्यर्थः, द्रव्यस्तवः, आह-यः प्रकृत्यैवासुन्दरः स कथं श्रावकाणामपि युक्त इत्यत्र कूपदृष्टान्त इति, जहा णवणयराइसन्निवेसे केइ पभूयजलाभावओ तण्हाइपरिगया तदपनोदाई कूपं खणति, तेसिं च जइवि तण्हादिया वहुंति मट्टिकाकद्दमाईहि य मलिणिजन्ति तहावि तदुम्भवेणं चेव पाणिएणं तेसिं ते तण्हाइया सो य मलो पुषओ य | फिटइ, सेसकालं च ते तदण्णे य लोगा सुहभागिणो हवंति । एवं दबथए जइवि असंजमो तहावि तओ चेव सा परिणामसुद्धी हवइ जाए असंजमोवज्जिय अण्णं च णिरवसेसं खवेइति । तम्हा विरयाविरएहिं एस दवत्थओ काययो,
यथा नवनगरादिसनिवेशे केचिप्रभूतज लाभावात् तृष्णाविपरिगतास्तदपनोदाथ कूपं सनन्ति, तेषां च यद्यपि तृष्णाविका वर्धन्ते मृतिकाकर्दमादिभित्र मलिनीयन्ते (पखादीनि) तथापि तवजनन पानीयेन तेषां ते तृष्णादिकाः सच मलः पूर्वका स्फिटति, कोषकालं च ते तदन्ये चलोका सुखभागिनो भवन्ति । एवं व्यस्त थे यद्यपि असंयमाथापि तत एवं सा परिणामशुद्धिर्भवति ययाऽसंयमोपार्जितं भव्यञ्च निरवशेष क्षपयति । तसाद्विरताविरतरेप इव्यस्तवः कर्तव्यः, भावभववत एवं
दीप
अनुक्रम [२..]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [०१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~988~