________________
आगम
आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययन [२], मूलं [२...] / [गाथा- ], नियुक्ति: [१०५६], भाष्यं [१९१]
(४०)
प्रत सूत्रांक
[...]
नामं ठवणा दविए भावे अ धयस्स होइ निक्खेवो । व्वथओ पुप्फाई संतगुणुकित्सणा भावे ॥१९॥(भा) | व्याख्या-तत्र 'नामे ति नामस्तवः 'स्थापनेति स्थापनास्तवः 'द्रव्य' इति द्रव्यविषयोः द्रव्यस्तवः, 'भावे चेति भावदि विषयश्च भावस्तव इत्यर्थः, इत्थं स्तवस्य भवति 'निक्षेपों' न्यासः, तत्र क्षुण्णत्वान्नामस्थापने अनाहत्य द्रव्यस्तवभावस्तव-18
स्वरूपमेवाह-'द्रव्यस्तवः पुष्पादि'रिति, आदिशब्दाद् गन्धधुपादिपरिग्रहः, कारणे कार्योपचाराचैवमाह, अन्यथा द्रव्यस्तवः पुष्पादिभिः समभ्यर्चन मिति, तथा 'सद्गुणोत्कीर्तना भाव' इति सन्तश्च ते गुणाश्च सद्गुणाः, अनेनासद्गुणोत्कीर्तना
निषेधमाह, करणे च मृपावाद इति, सद्गुणानामुत्कीतना उत्-प्रावल्येन परया भक्त्या कीर्तना-संशब्दना यथा-"प्रका-14 शशितं यथैकेन, त्वया सम्यग् जगत्रयम् । समप्रैरपि नो नाथ !, परतीर्थाधिपैस्तथा ॥१॥ विद्योतयति वा लोकं, यथैको-IN
sपि निशाकरः । समुद्गतः समग्रोऽपि, किं तथा तारकागणः ॥२॥" इत्यादिलक्षणो, 'भाव' इति द्वारपरामर्शो भावस्तव इति गाथार्थः॥ १९१॥ इह चालितप्रतिष्ठापितोऽर्थः सम्यग्ज्ञानायालमिति, चालनां च कदाचिद्विनेयः करोति कदाचित्स्वयमेव गुरुरिति, उक्तं च-कथइ पुच्छइ सीसो कहिंचऽपुवा कहेंति आयरिया इत्यादि, यतश्चात्र वित्तपरित्यागादिना द्रव्यस्तव एव ज्यायान् भविष्यतीत्यल्पबुद्धीनामाशङ्कासम्भव इत्यतस्तव्युदासार्थ तदनुवादपुरस्सरमाहदब्वधओभावधओ ब्यथओ बहुगुणत्ति बुद्धि सिआ। अनिउणमइवयणमिणं छज्जीवहिअंजिणाविति॥१९२॥ व्याख्या-द्रव्यस्तयो भावस्तव इत्यत्र द्रव्यस्तवो 'बहुगुणः' प्रभूततरगुण 'इति' एवं बुद्धिः स्यादू, एवं चेत् मन्यसे
चिरपृच्छति शिष्यः कुश्नचिदपृष्टाः कथयन्त्याचार्याः
दीप
अनुक्रम [२..]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~986~
