________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा- ], नियुक्ति: [१०४३], भाष्यं [१८९...]
(४०)
प्रत सूत्रांक
मिति, "द्विपदादिद्रव्यस्य चान्ये, उक्तं द्रव्यजीवितं, 'आउयसद्दबया भवे ओहे'त्ति आयुरिति प्रदेशकर्म तद्र्व्यसहचरितं जीवस्य प्राणधारणं सदैव संसारे भवेदोघ इति द्वारपरामर्शः ओघजीवितं, सामान्यजीवितमित्यर्थः, इदं चाङ्गीकृत्य । यदि परं सिद्धा मृताः, न पुनरन्ये कदाचन इत्युक्तमोघजीवितं, जेरहयाईण भवे'त्ति नारकादीनामिति, आदिशब्दात तिर्यनरामरपरिग्रहः, भव इति द्वारपरामर्शः, स्वभवे स्थितिर्भवजीवितमिति, उक्कं भवजीवितं, 'तम्भव तत्थेव उववत्तित्ति तस्मिन् भवे जीवितम् तद्भवजीवितं, इदं चौदारिकशरीरिणामेव भवति, यत आह-तत्रैवोपपत्तिः, तत्रैवोपपात इत्यर्थः, भवश्च तदायुष्कबन्धस्य प्रथमसमयादारभ्य यावच्चरमसमयानुभवः, स चौदारिकशरीरिणां तिर्यामनुष्याणां,तगयोपपत्तिमागतानां तद्भवजीवितं भवति, ननु च भवजीवितमनन्तरं चतुर्की वर्णित नारकादिगतिसमापनानां याऽवस्था, तत्र स्वायुष्कबन्धकालात् प्रभृति सर्वैव भवस्थितिः यथास्वमवाधासहिता भवजीवितम् , इह तु तद्भवजीविते आवाधोनिका कर्मस्थितिः, तद्भवोदयात् प्रभृति कर्मनिषकः तद्भवजीवितमिति महान विशेषः, तत् किमर्थमौदारिकाणामेव?, उच्यते !, तेषां हि गर्भकालव्यवहितं योनिनिःसरणं जन्मोच्यते, तेन च गर्भकालेन सहैव तद्भवजीवितं, वैक्रियशरीरिणां तूपपातादेव कालान्तराव्यवहितं जन्मेति जीवितं स्वाबाधाकालसहितमितिकृत्वा तद्भवजीवितमौदारिकाणामेव
सुप्रतिपादमिति, तेषां चेदं स्वकायस्थित्यनुसारतो विज्ञेयमिति गाथार्थः ।। १८९ ॥ उक्तं तद्भवजीवितं, 18|भोगमि चकिमाई ७ संजमजीअंतु संजयजणस्साजस९कित्ती अभगवओ१०संजमनरजीव अहिगारो१०४४ा ___ व्याख्या-भोगमिति द्वारपरामर्शः, भोगजीवितं च चक्रवादीनाम् , आदिशब्दार्लदेववासुदेवादिपरिग्रहः, उक्तं च
पारदादिद्वन्यावस्थेत्यन्ये.
दीप अनुक्रम
JABERatinintamational
rajaniorary.org
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~962~
