Aagam 40 AAVASHYAK Moolam evam Vrutti

SR No.: 004141
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2015
Total Pages: 1736
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_aavashyak
File Size: 374 MB

Page 929

आगम
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा- ], नियुक्ति: [१०१७], भाष्यं [१७४...]
(४०)
C+
C%EOC*
प्रत सूत्रांक
-*
मस्तीति सभावार्थाऽक्षरगमनिका ॥ उपचारमात्राद्वेक्षुकरणादि, यथेषुक्षेत्रकरणं शालिक्षेत्रकरणम् , अथवाऽऽदिशब्दाद् । यत्र प्ररूप्यते क्रियते वेति गाथार्थः ॥ १०१७ ॥ उक्त क्षेत्रकरणम् , इदानीं कालकरणस्यावसरः, तत्रेयं गाथाXकालेवि नस्थि करणं तहावि पुण बंजणप्पमाणेणं । बवबालवाइकरणेहिंडणेगहा होड ववहारो॥१०१८॥
अस्या व्याख्या-कलनं कालः कलासमूहो वा कालस्तस्मिन् कालेऽपि, न केवलं क्षेत्रस्य, किं ?, नास्ति करणंन विद्यते कृतिः, कुतः ?-तस्य वर्तनादिरूपत्वाद्, वर्तनादीनां च स्वयमेव भावात् , समयाद्यपेक्षायां च परोपादानत्वा
दिति भावना, आह-यद्येवं किमिति नियुक्तिकृतोपन्यस्तमिति ?, अत्रोच्यते, तथाऽपि पुनर्व्यञ्जनप्रमाणेन भवतीति शेषः, दाइह व्यञ्जनशब्देन विवक्षया वर्तनाद्यभिव्यञ्जकत्वाद् द्रव्याणि गृह्यन्ते, तत्प्रमाणेन-तन्त्रीत्या तद्वलेन भवतीति, तथाहि-1
वर्तनादयस्तद्वतां कथश्चिदभिन्ना एव, ततश्च तद्वता करणे तेषामपि करणमेवेति भावना, समयादिकालापेक्षायामपि व्यवहारनयादस्ति कालकरणमिति, आह च-बक्वालवादिकरणैरनेकधा भवति व्यवहार इति, अत्रादिशब्दात् कौलवादीनि गृह्यन्ते, उक्तं च-'बवं च बालवं चेव, कोलवं थीविलोयणं । गराइ वणियं चेव, विही भवइ सत्तमा ॥१॥ एयाणि सत्त करणाणि चलाणि बटुंति, अवराणि सउणिमाईणि चत्तारि थिराणि, उक्तं च-सउणि चउप्पय गागं किंछुग्धं च करणं ४ थिरं चउहा । बहुलचउद्दसिरत्ती सउणी सेसं तियं कमसो॥१॥ एस एस्थ भावणा-बहुलचउद्दसिराईए सउणी हवति,
बब च बालवं चैव कौलवं स्त्रीविलोचनम् । गरादि वणिक् चैव विधिर्भवति सप्तमी ॥1॥ एतानि सप्त करणानि चलानि वर्तन्ते, अपराणि शकुन्यादीनि चत्वारि स्थिराणि,-शकुनिश्चतुष्पदं नागः किंस्तुम्नं च करणानि स्थिराणि चतुधी । कृष्णचतुर्दशीरात्रौ शकुनिः दोषं त्रिकं क्रमशः ॥ १॥ एषाऽन्न भावना-कृष्णचतुदशीरात्रौ शकुनिर्भवति
दीप अनुक्रम
SEatml
Nangionary.com
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~928~