________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः) अध्ययन [-], मूलं [१/गाथा-], नियुक्ति: [१०११], भाष्यं [१५१...]
(४०)
व्याख्या-इह लोकेऽर्थकामौ भवतः, तथाऽऽरोग्यं भवति नीरुजत्वमित्यर्थः, एते चार्थादयः शुभविपाकिनोऽस्य भवन्ति, तथा चाह-अभिरतिश्च भवति, आभिमुख्येन रतिः-अभिरतिः इह लोकेऽर्थादिभ्यो भवति, परलोके च तेभ्य एवं शुभानुबन्धित्वान्निष्पत्तिः, पुण्यस्येति गम्यते, अथवाऽभिरतेश्च निष्पत्तिरित्येकवाक्यतैव, तथा 'सिद्धिश्च' मुक्तिश्च, तथा स्वर्गःसुकुलप्रत्यायातिश्च परलोक इत्यामुष्मिकं फलं ॥ इह च सिद्धिश्चेत्यादिक्रमः प्रधानफलापेक्ष्युपायख्यापनश्च (नार्थः), तथाहि-विरला एवैकभवेन सिद्धिमासादयन्ति, अनासादयन्तश्चाविराधकाः स्वर्गसुकुलोत्पत्तिमन्तरेण नावस्थान्तरमनुभवन्तीति गाथार्थः ॥१०११॥ साम्प्रतं यथाक्रममेवादीनधिकृत्योदाहरणानि प्रतिपादयन्नाह
इहलोगंमि तिदंडी सादिव्वं २ माउलिंगवण ३ मेव । परलोइ चंडपिंगल ४ इंडिअजकखो ५ अदिता।१०१२।। FI व्याख्या-अक्षरगमनिका सुज्ञेया, भावार्थः कथानकेभ्योऽवसेयः, तानि चामूनि नमोकारो अस्थावहो, कहति?, उदा-18/
हरणं-जहा एगस्स सावगस्स पुत्तो धर्म न लएइ, सोऽवि सावओ कालगओ, सो विवहाराहओ एवं चेव विहरइ।
अन्नया तोर्स घरसमीवे परिवायओ आवासिओ, सो तेण सम मित्तिं करेइ, अन्नया भणइ-आणेहि निरुवयं अणाहम-| Cडयं जओ ते ईसरं करेमि, तेण मग्गिओ लद्धो उबद्धओ मणुस्सो, सो मसाणं णीओ, जं च तत्थ पाउग्गं । सो य दारओ।
अनुक्रम
[१]
नमस्कारोऽर्थावहः, कथमिति !, उदाहरणम्-यथैकस्य श्रावकस्य पुत्रो धर्म नाश्रयति, सोऽपि श्रावकः कालगतः, स व्यवहाराइत एवमेव विहरति । अन्यदा तेषां (श्रावकजनानां) गृहसमीपे परिवाजक आवासितः, स तेन समं मैत्री करोति, अन्यदा भणति-भानष निरुपहतं अनाथमृतक यतस्यां ईश्वर करोति, तेन मार्गितं लब्ध उबदो मनुष्यः, स श्मशानं नीतः, यत्र तत्र प्रायोग्यं । स च दारक: * ०ऽवि बाहिराहो (व्यसनोपहतः)।
JanEaiatime
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~906~
