________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययन [-], मूलं [१/गाथा-], नियुक्ति: [९८३], भाष्यं [१५१...]
(४०)
प्रत
सूत्राक
जहा राया तहा चिहइ धवलघराईभोगेणं, विभासा,कालेण रणं सरिउमारद्धो, रण्णा विसजिओ गओ, रण्णिगा पुच्छंतिकेरिसं णयरंति !, सो विआणतोऽवि तत्थोवमाऽभावा ण सक्कइणयरगुणे परिकहिउँ । एस दिहतो, अयमत्थोवणओत्ति
इअ सिद्धाणं सुक्खं अणोवम नत्थि तस्स ओवम्म। किंचि विसेसेणित्तोसारिक्खमिणं सुणह वुच्छं ॥९८४॥ व्याख्या-'इय' एवं सिद्धानां सौख्यमनुपमं वर्तते, किमित्यत आह-यतो नास्ति तस्यौपम्यमिति, तथाऽपि बालजनप्रतिपत्तये किश्चिद्विशेषेण 'एत्तो'त्ति आर्षत्वादस्य सादृश्यमिदं वक्ष्यमाणलक्षणं शृणुत, वक्ष्य इति गाथार्थः ॥
जह सब्चकामगुणिअं पुरिसो भोत्तूण भोअणं कोइ । तोहाबुहाविमुक्को अच्छिज्ज जहा अमिअतित्तो॥९८५॥ व्याख्या-'यथा' इत्युदाहरणोपन्यासार्थः 'सर्वकामगुणितं' सकलसौन्दर्यसंस्कृतं पुरुषो भुक्त्वा भोजनं कश्चित्, भुज्यत इति भोजन, तक्षुद्विमुक्तः सन् आसीत यथाऽमृततृप्तः, अबाधारहितत्वाद् इह च रसनेन्द्रियमेवाधिकृत्येष्टविषयप्राप्त्यौत्सुक्यविनिवृत्त्या सुखप्रदर्शनं सकलेन्द्रियार्थावाप्याऽशेषौत्सुक्यनिवृत्त्युपलक्षणार्थम्, अन्यथा वाधान्तरसम्भवात् सुखाभाव इति, उक्तं च-"वेणुवीणामृदङ्गादिनादयुक्तेन हारिणा । श्लाघ्यस्मरकथाबद्धगीतेन स्तिमितः सदा ॥१॥ कुट्टिमादौ विचित्राणि, रष्टा रूपाण्यनुत्सुकः । लोचनानन्ददायीनि, लीलावन्ति स्वकानि हि ॥२॥ अम्बरागुरुकपूरधूपगन्धानि- तस्ततः। पटवासादिगन्धांश्च, व्यक्तमाघ्राय निःस्पृहः॥३॥ नानारससमायुक्तं, भुक्त्वाऽनमिह मात्रया। पीत्वोदकं च
१ यथा राजा तथा तिष्ठति धवलगृहादिभोगेन, विभाषा, कालेनारग्यं सत्मारधः, राज्ञा विसृष्टो गतः, भारण्यकाः पृच्छन्ति-कीदर्श नगरमिति', स विजानमपि तत्रोपमाऽभावान शनोति नगरगुणान् परिकवयितुं । एष ष्टान्ता, भयमत्रोपमय इति ।
दीप
अनुक्रम
Plandiorary.om
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~896~
