________________
आगम
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययन [-], मूलं [-/गाथा-], नियुक्ति: [६९२], भाष्यं [११९...]
(४०)
आवश्यक
।।२६५॥
प्रत
RECEM
सूत्राक
आवस्सियं च णितो जं च अईतो णिसीहियं कुणइ । वंजणमेयं तु दुहा अत्यो पुण होइ सो चेव ॥ ६९२ हारिभद्री___ व्याख्या-आवश्यिकी च निर्गच्छन् यां च प्रविशन्नैपेधिकी करोति, 'व्यञ्जन' शब्दरूपं एतं तु दुह'त्ति एतदेव | यवृत्तिः शब्दरूपं द्विधा, अर्थः पुनर्भवत्यावश्यिकीनषेधिक्योः स एवं' एक एव, यस्मादवश्यकर्त्तव्ययोगक्रियाऽऽवश्यिकी निषि
विभागः१ द्धात्मनश्चातिचरिभ्यः क्रिया नैषेधिकीति, न ह्यसावप्यवश्यं कर्तव्यं व्यापारमुल्लच प्रवर्तते, आह-ययेवं भेदोपन्यासः |किमर्थम् ?, उच्यते, क्वचित् स्थितिगमनक्रियाभेदादभिधानभेदाचेति गाथार्थः ॥ आह-'आवश्यिकी च निर्गच्छन्नित्युक्तं, तत्र साधोः किमवस्थानं श्रेय उताटनमिति !, उच्यते, अवस्थानमिति, कथम् ?, यत आहएगग्गस्स पसंतस्स न होंति इरियाझ्या गुणा होति। गंतव्वमवस्सं कारणमि आवस्सिया होइ ।।१९३॥
व्याख्या-एकमग्रम्-आलम्बनमस्येत्येकाग्रस्तस्य, स चाप्रशस्तालम्बनोऽपि भवत्यत आह-'प्रशान्तस्य' क्रोधरहितस्य तिष्ठतः, किम् ?, न भवन्ति ईयोदयः, ईरणमीा -गमनमित्यर्थः, इहेयाकार्य कर्म ई-शब्देन गृह्यते, कारणे कार्योपचाराद्, ईा आदी येषामात्मसंयमविराधनादीनां दोषाणां ते ईर्यादयो न भवन्ति, तथा गुणाश्च स्वाध्यायध्यानादयो भवन्ति, प्राप्तं तर्हि संयतस्यागमनमेव श्रेय इति तदपवादमाह-न चावस्थाने खलूक्तगुणसम्भवान्न गन्तव्यमेव, किन्तु 'गन्सबम
॥२६॥ वस्सं कारणमि' गन्तव्यम् 'अवश्यं नियोगतः 'कारणे' गुरुग्लानादिसम्बन्धिनि, यतस्तत्रागच्छतो दोषा इति, तथा च
*गम्यषपः कर्माधारे इति पञ्चमी तथा चातिचारानाभित्ोत्यर्थः.
दीप
6
-
अनुक्रम
R
Hanipramom
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~ 533~
