________________
आगम
“आवश्यक”- मूलसूत्र अध्ययन [-], मूलं [-/गाथा-], नियुक्ति: [६७४], भाष्यं [११९...]
(४०)
आवश्यक
॥२६॥
SSCCCC
प्रत
सुत्रांक
अहवा सयं करेन्तं किंची अण्णस्स वावि दवणं । तस्सवि करेज इच्छं मछपि इमं करेहित्ति ॥ ६७४ ॥ हारिभद्री व्याख्या-अथवा 'स्वकम्' आत्मीयं कुर्वन्तं 'किचित्' पात्रलेपनादि अन्यस्य वा दृष्ट्वा किम् ?-तस्याप्यापनप्रयोजनः टायत्तिा सन् कुर्यादिच्छाकार, कथम् -ममापीद-पात्रलेपनादि कुरुतेति गाथार्थः॥ इदानीमभ्यर्थितसाधुगोचरविधिप्रदर्शनायाऽऽह| तत्थवि सो इच्छं से करेइ दीवेइ कारणं वाऽवि । इहरा अणुग्गहत्थं कायव्वं साहुणो किचं ॥६७५ ॥ ___ व्याख्या-तत्राप्यभ्यर्थितः सन् 'इच्छाकारं करोति' इच्छाम्यहं तव करोमीति, अथ तेन गुर्वादिकार्यान्तरं कर्त्तव्यमिति तदा दीपयति कारणं वापि, 'इहरा' अन्यथा गुरुकार्यकर्त्तव्याभावे सति अनुग्रहार्थ कर्त्तव्यं साधोः कृत्यमिति गाधार्थः ॥ | अपिशब्दाक्षिप्तेच्छाकारविषयविशेषप्रदर्शनार्यवाह- अहवा णाणाईणं अट्ठाएँ जइ करेन किच्चाणं । वेयावच्चं किंची तत्थवि तेसिं भवे इच्छा ।। ६७६ ॥
व्याख्या-अथवा ज्ञानादीनामर्थाय, आदिग्रहणादर्शनचारित्रग्रहण, यदि कुर्यात् 'कृत्यानाम् आचार्याणां वैयावृत्त्यं 'कश्चित्' साधुः, पाठान्तरं वा 'किंचित्ति किञ्चिद्विश्रामणादि, तत्रापि 'तेषां' कृत्यानां तं साधु वैयावृत्त्ये नियोजयतां भवे | इच्छे' ति भवेदिच्छाकारः, इच्छाकारपुरःसरं योजनीय इति गाथार्थः ॥ किमित्यत आह-यस्मात्
॥२६॥ आणायलाभिओगो णिग्गंथाणं ण कप्पई काउं । इच्छा पजियव्वा सेहे राईणिए (य) तहा ॥ ३७७॥
व्याख्या-आज्ञापनमाज्ञा-भवतेदं कार्यमेवेति, तदकुर्वतो बलात्कारापणं बलाभियोग इति, स 'निर्ग्रन्धानां साधूनां न कल्पते कर्तुमिति, किन्तु 'इच्छत्ति इच्छाकारः प्रयोक्तव्यः, प्रयोजने उत्पन्ने सति शैक्षके तथा रत्नाधिके चालापकादि
AATES%
दीप
अनुक्रम
JAMERR
oma
andiarary.om
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~523~
