________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम [-]
अध्ययनं [-], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
भाष्यं [-]
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+निर्युक्तिः+वृत्तिः) मूलं [- / गाथा-], निर्युक्ति: [ १ ], आगमसूत्र - [४०] मूलसूत्र - [०१] "आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः
मिति वचनात् तथा यावान्मतिज्ञानस्य स्थितिकालस्तावानेवेतरस्य प्रवाहापेक्षया अतीतानागतवर्त्तमानः सर्व एव, अप्रतिपतितैकजीवापेक्षया च पट्ट्षष्टिसागरोपमाण्यधिकानीति, उक्तं च भाष्यकारेण "दोवारे विजयाइसु गयस्स तिष्णचुए अहव ताई । अइरेगं णरभविअं णाणाजीवाण संबद्धं ॥ १ ॥” यथा च मतिज्ञानं क्षयोपशमहेतुकं, तथा श्रुतज्ञानमपि, यथा च मतिज्ञानमादेशतः सर्वद्रव्यादिविषेयम्, एवं श्रुतज्ञानमपि, यथा च मतिज्ञानं परोक्षम्, एवं श्रुतज्ञानमपि इति, एवकारस्त्ववधारणार्थः, परोक्षत्वमनयोरेवावधारयति, आभिनिवोधिक श्रुतज्ञाने एव परोक्षे इति भावार्थः । तथा अवधीयतेऽनेन इत्यवधिः, अवधीयते इति अधोऽधो विस्तृतं परिच्छिद्यते, मर्यादया वेति, अवधिज्ञानावरणक्षयोपशम एव तदुपयोग हेतुत्वादित्यर्थः, अवधीयतेऽस्मादिति वेति अवधिः, तदावरणीयक्षयोपशम एव, अवधीयतेऽस्मिन्निति वेत्यवधिः, भावार्थः पूर्ववदेव, अवधानं वाऽवधिः विषयपरिच्छेदनमित्यर्थः, | अवधिश्वासौ ज्ञानं च अवधिज्ञानं, चशब्दः खल्वनन्तरोक्त ज्ञानद्वय साधर्म्यप्रदर्शनार्थः स्थित्यादिसाधर्म्यात् कथम् ?, यावान्मतिश्रुतस्थितिकालः प्रवाहापेक्षया अप्रतिपत्तितैकसच्वाधारापेक्षया च, तावानेवावधेरपि, अतः स्थितिसाधर्म्यात्,
१ एकेन्द्रियादिषु क्षयोपशमसद्भावाद्वयोः संज्ञासद्भावाञ्च श्रुतसचा (वि० १०२ प्रभृतिके), सम्यग्ज्ञानापेक्षया. २ श्रीमता जिनभङ्गगणिक्षमाश्रमणेन. ३ द्वौ पारौ विजयादिषु गतस्य श्रीन् वारान् अच्युतेऽथवा तानि ( षट्षष्टिसागरोपमाणि) अतिरिक्तं नरभविकं ( अप्रतिपतितैकजीवापेक्षया) मानाजीवानां सर्वाद्धं (वि० ४३६) ४ भयादेशात्वादेशाद्वा. ५ आदिना क्षेत्रकालभावग्रहः ६ च्येन्द्रियम बोनिष्पाद्यत्वाद दर्शनरूपयोधव्यवच्छेदाय ८ रुपि व्यात्मिकया. ९ क्षयोपशमयाभावरूपत्वेनेदम् आत्मस्वरूपं ज्ञानमित्युक्तमिदम्
तदावरण० १४.
Eaton international
For Pale Only
~18~
Dow
war