________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
||गा.||
दीप
अनुक्रम [५३-५७]
आवश्यकहारिभ
द्रीया
॥७८९ ॥
Education
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+निर्युक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [५], मूलं [सू.] / [गाथा १-५], निर्युक्ति: [ १५२३ ...] भाष्यं [ २३१ ... ],
● सिद्धाणं बुद्धाणं पारगयाणं परंपरगयाणं । लोयग्गमुवगयाणं नमो सया सव्वसिद्धाणं ॥ १ ॥ जो देवावि देवो जं देवा पंजली नमसंति । तं देवदेवमहिअं सिरसा वंदे महावीरं ॥ २ ॥ इकोsवि नमुकारो जिण| वरवसहस्स वद्धमाणस्स । संसारसागराओ तारेइ नरं व नारिं वा ॥ ३ ॥ उर्जित सेलसिहरे दिखा नाणं निसीहिआ जस्स । तं धम्मचकवहिं अरिद्वनेमिं नम॑सामि ॥ ॥ यसारि अट्ट दस दो य वंदिआ जिणवरा चउव्वीसं । परमट्टनिडिअट्ठा सिद्धा सिद्धिं मम दिसंतु ॥ ५ ॥ ( सूत्र )
अस्य व्याख्या — सितं मातमेषामिति सिद्धा निर्दग्धकर्मेन्धना इत्यर्थस्तेभ्यः सिद्धेभ्यः, ते च सामान्यतो विद्यासिद्धा अपि भवन्त्यत आह- वुद्धेभ्यः, तत्रावगताशेषाविपरीततत्त्वा बुद्धा उच्यन्ते तत्र कैश्चित् स्वतन्त्रतयैव तेऽपि स्वतीर्थोज्ज्वलनाय इहागच्छन्ति इत्यभ्युपगम्यन्ते अत आह-'पारगतेभ्यः पारं पर्यन्तं संसारस्य प्रयोजनत्रातस्य च गताः पारगताः तेभ्यः, तेऽपि चानादिसिद्धैकजगत्पतीच्छावशात् कैश्चित् तथाऽभ्युपगम्यन्ते अत आह— 'परम्परगतेभ्यः' परम्परया एकेनाभिव्य8 कार्यादागमात् (कश्चित्) प्रवृत्तोऽन्येनाभिव्यक्तादर्थादन्योऽन्येनाप्यन्य इत्येवंभूतया गताः परंपरगतास्तेभ्यः, आह-प्रथमएक केनाभिव्य कार्थादागमात् प्रवृत्त इति ?, उच्यते, अनादित्वात् सिद्धानां प्रथमत्वानुपपत्तिरिति, अथवा कथचित् कर्मक्षयोपशमात् दर्शनं दर्शनात् ज्ञानं ज्ञानाच्चारित्रमित्येवंभूतया परम्परया गतास्तेभ्यः, तेऽपि च कैश्चित् सर्वलोकापना एवेष्यन्त इत्यत आह- 'लोकाप्रमुपगतेभ्यः' लोकाग्रम् - ईषत्प्राग्भाराख्यं तमुपगताः तेभ्यः, आह-कथं पुनरिह सकलकर्मविप्रमुक्तानां लोकाग्रं यावद्गतिर्भवति ?, भावे वा सर्वदैव कस्मान्न भवतीति ?, अत्रोच्यते, पूर्वावेधवशाद् दण्डादिच
For Fans Only
५कायोत्सगोध्य प्रतिक्रमणविधिः
~ 1580~
॥७८९ ॥
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [०१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः सिद्धस्तव रूप 'सिद्धाणं बुद्धाणं' सूत्र एवं तस्य व्याख्या
brayog