________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम
[३६.. ]
Jus Educa
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+निर्युक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [५], मूलं [-] / [गाथा-], निर्युक्ति: [ १४२४] भाष्यं [ २२७...], प्रक्षेप [१]
मूलत्तरगुणरूवरस ताइणो परमचरणपुरिसस्स । अवराहसल्लपभवो भाववणो होइ नायव्वो ॥ १ ॥ ( प्र० ) ॥ भिक्खायरियाइ सुज्झइ अइआरो कोइ बिघडणाए उ । बीओ असमिओमिति कीस सहसा अगुतो वा १ ।। १४२५सद्दाइएस रागं दोसं च मणा गओ तइयगंमि । नाउं अणेसणिजं भत्ता विचिण चत्थे || १४२६ ।। उस्सग्गेणवि सुज्झइ अइआरो कोइ कोइ उ तवेणं । तेणवि असुज्झमाणं छेपविसेसा विसोहिंति ॥ १४२७ ॥
द्विविधो द्विप्रकार: 'कार्यमि वणो त्ति धीयत इति कायः शरीरमित्यर्थः तस्मिन् त्रणः - क्षतलक्षणः, दैविध्यं दर्शयतितस्मादुद्भवोऽस्येति तदुद्भवो गण्डादिः आगन्तुकश्च ज्ञातव्यः, आगन्तुकः कण्टकादिप्रभवः, तत्रागन्तुकस्य क्रियते शल्योद्धरणं नेतरस्य तदुद्भवस्येति गाथार्थः ॥ यद्यस्य यथोद्भियते-उत्तरपरिकर्म क्रियते द्रव्यत्रण एव तदेतदभिधित्सुराह-'तणुओ अतिक्खतुंडो' इति तनुरेव तनुकं कृशमित्यर्थः, न तीक्ष्णतुण्डमतीक्ष्णमुखमिति भावना, नास्मिन् शोणितं विद्यत इत्यशोणितं केवलं नवरं स्वगूलग्नं उद्धृत्य 'अवउज्झत्ति सहो'त्ति परित्यज्यते शल्यं प्राकृतशैल्या तु पुहिङ्गनिर्देशः, 'सलो न मलिज वणो य' न च मृद्यते व्रणः, अल्पत्वात् शल्यस्येति गाथार्थः ॥ प्रथमशस्यजे अयं विधिः, द्वितीयादिशल्य जे पुनरथं-'लग्युद्वियं मि लग्नमुद्धृतं लग्नोद्धृतं तस्मिन् द्वितीये कस्मिन् ? - अदूरगते शल्य इति योग; मनाग् दृढलग्न इति भावना, अत्र 'मलिजाइ परं 'ति मृद्यते यदि परं त्रण इति उद्धरणं शल्यस्य, मर्द्दनं श्रणस्य, पूरणं कर्णमलादिना तस्यैवैतानि क्रियन्ते दूरगते तृतीये शल्य इति गाथार्थः ॥ 'मा वेयणा उ तो उद्धरेत्तु गार्हति सोणिय उत्थे । रुज्झ हुंति चिट्ठा वारिज' इति मा वेदना भविष्यतीति तत उद्धृत्य शल्यं गालयन्ति शोणितं चतुर्थे शल्य इति, तथा रुह्यतां शीघ्रमिति चेष्टा-परि
For Fans Only
janibrary.org
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [०१] “आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः
~ 1531 ~
