________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [४], मूलं [सू.] / [गाथा-], नियुक्ति: [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
(४०)
प्रत सूत्रांक
[स...]
आवश्यकआलंबणा चायणपुष्णपरिवहणाणुचिताओ । सामाझ्याइयाई सबम्मावस्सयाई च ॥ ४ ॥
प्रतिक्रमहारिभ- व्याख्या-इहधर्मध्यानारोहणार्थमालम्ब्यन्त इत्यालम्बनानि वाचनाप्रश्नपरावर्तनानुचिन्ता' इति तत्र वाचनं वाचना,
णाध्यानद्रीया विनेयाय निर्जरायै सूत्रादिदानमित्यर्थः, शङ्किते सूत्रादौ संशयापनोदाय गुरुप्रच्छनं प्रश्न इति, परावर्तनं तु पूर्वाधीतस्यैव
शतकं सूत्रादेरविस्मरणनिर्जरानिमित्तमभ्यासकरणमिति, अनुचिन्तनम् अनुचिन्ता मनसैवाविस्मरणादिनिमित्तं सूत्रानुस्मरण- ॥५९४॥
४ मित्यर्थः, वाचना च प्रश्नश्चेत्यादि द्वन्द्वः, एतानि च श्रुतधर्मानुगतानि वर्तन्ते, तथा सामायिकादीनि सद्धर्मावश्यकानि3
चेति, अमूनि तु चरणधर्मानुगतानि वर्तन्ते, सामायिकमादौ येषां तानि सामायिकादीनि, तब सामायिक प्रतीतम् , आदिशब्दान्मुखवत्रिकाप्रत्युपेक्षणादिलक्षणसकलचक्रवालसामाचारीपरिग्रहो यावत् पुनरपि सामायिकमिति, एतान्येव विधिवदासेव्यमानानि सन्ति-शोभनानि सन्ति च तानि चारित्रधर्मावश्यकानि चेति विग्रहः, आवश्यकानि-नियमतः करणीयानि, चः समुच्चये इति गाथार्थः ॥ ४२ ॥ साम्प्रतममीषामेवाऽऽलम्बनत्वे निवन्धनमाह
विसमंमि समारोहह दवदवालंपणो जहा पुरिसो । सुत्ताहकवाल यो सहशाणवर समारद ॥॥ व्याख्या-'विषमे निम्ने दुस्सबरे 'समारोहति' सम्यगपरिक्लेशेनोय याति, कः-दृढ़-पलवद्रव्यं रज्ज्वाद्यालम्बनं यस्य स तथाविधः, यथा 'पुरुषः पुमान् कश्चित् , सूत्रादिकृतालम्बनः' वाचनादिकृतालम्बन इत्यर्थः, 'तथा' तेनैव प्रका-18५९४॥ रेण 'ध्यानवर' धर्मध्यानमित्यर्थः, समारोहतीति गाथार्थः॥४३॥ गतमालम्बनद्वारम्, अधुना क्रमद्वारावसरः, तत्र लापवार्थ धर्मस्य शुक्लस्य च (तं) प्रतिपादयन्नाह
दीप अनुक्रम [२१..]
465
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~1191~
