________________
आगम
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययनं [-], मूलं [- /गाथा-], नियुक्ति: [७९], भाष्यं [-]
(४०)
आवश्यक-
॥ ५३॥
प्रत
सुत्रांक
वचनः। सर्वपदैकवाच्यता सामायिकादिश्रुतविशेषाणां षण्णां स्कन्धः श्रुतस्कन्धः,आवश्यकं च तत् श्रुतस्कन्धश्चेति समासः हारिभद्रीआह-किमिदं आवश्यक षडध्ययनात्मकमिति,अत्रोच्यते,षडाधिकारात्मकत्वात् ,ते चामी सामायिकादीनां यथायोगमव- यवृत्ति
16 विभागः१ |सेया इति-सावजजोगविरई १ उक्तित्तण र गुणवओय पडिवत्ती शखलियस्स निंदण ४ वणतिगिच्छौ ५ गुणधारणा ६ चेव |॥१॥अस्या व्याख्या-अवद्यं पापं, युज्यन्त इति योगाः व्यापाराः, सहावयेन वर्त्तन्त इति सावद्याः, सावद्याश्च ते योगा|श्चेति समासः, तेषां विरमण विरतिः सामायिकार्धाधिकार इति १ उत्कीर्तनमुत्कीर्तना, तत्र गुणोत्कीर्तना अर्हतां चतु|विंशतिस्तवस्य २ । गुणा ज्ञानादयः मूलोत्तराख्यो वा, तेऽस्य विद्यन्त इति गुणवान् तस्य गुणवतः प्रतित्तिर्वन्दनाध्ययनस्य ३ । शब्दः समुच्चये, ' स्खलितस्येति 'श्रुतशीलस्खलितस्य निन्दना प्रतिक्रमणस्य ४ । तथा चारित्रात्मनो व्रणचिकित्सा-अपराधवणसरोहणं कायोत्सर्गस्य ५। अपगतप्रांतिचारेतरोपचितकर्मविशरणार्थमनशनादिगुणसंधारणा प्रत्याख्यानस्य ६ इत्याधिकाराः । एषां च प्रत्यध्ययनमर्थाधिकारद्वार एवावसरः प्रत्येतव्यः, इह तु प्रसङ्गतः स्कन्धो
दीप
अनुक्रम
संबम्वषष्ठी, तेन परिभाषिता ज्ञात्वाऽभ्युपेत्याकरणरूपा विरतिरत्र, मतु केवळाभावरूपा निवृत्तिरूपा वा. २ अर्धाधिकार इति वर्तते. ३ व्यवहारगुवपेक्षया. ४ बन्दनकदानादिपूजा विशेषरूपा. ५ पुष्टाष्ठम्पने गुणवतोऽपि प्रतिपत्तिः कर्तव्येति दष्टब्र्ष ( मशयगिरिपावा:, अनु. वृत्तीच ) इति वचनादनुक्कस मुशवाय इत्यर्थः पविषावश्यकैरपगता येऽतिचारासादितर तिचारैः ७ भानुपूर्वानामप्रमाणवकम्यतार्थाधिकारसमषताररूपशास्त्रीयोपक्रमा|न्तर्गते पचमद्वारे. * वाक्यता.+ षषणामधिकारा. चिगिच्छ.
JABERatinintamational
Pranatarary.om
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] "आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति: आवश्यकस्य षड् अध्ययनानि एवं तस्य अध्ययनंस्य नाम्न: अर्था:
~ 109~
